Θα αυξηθούν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης; – Ιδού τα νέα σενάρια

2 Δεκεμβρίου 2025

Οι εργαζόμενοι που είναι σήμερα 55 ετών ή νεότεροι θεωρούνται πλέον η ομάδα με τον μεγαλύτερο κίνδυνο να δουν τον εργασιακό τους βίο να παρατείνεται, καθώς από το 2027 τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης προβλέπεται να αυξηθούν.

Η νέα έκθεση του ΟΟΣΑ επιβεβαιώνει αυτή την προοπτική, παρουσιάζοντας μια χώρα που αντιμετωπίζει έντονη δημογραφική πίεση και αυξανόμενο κόστος λόγω της γήρανσης του πληθυσμού.

Η κυβέρνηση μέχρι το τέλος του 2026 θα πρέπει να επαναξιολογήσει είτε το σημερινό όριο των 67 ετών για συνταξιοδότηση με 15 χρόνια ασφάλισης είτε το όριο των 62 ετών με 40 έτη εργασίας, βάσει του προσδόκιμου ζωής που θα προκύψει από την επικαιροποιημένη μελέτη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής. Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι το προσδόκιμο ζωής των Ελλήνων αυξάνεται, γεγονός που ουσιαστικά οδηγεί σε ανοδική προσαρμογή των ηλικιακών ορίων.

Οι σημερινοί 55άρηδες δεν πρόλαβαν τα παράθυρα πρόωρης συνταξιοδότησης που ίσχυαν στο παρελθόν και πλέον αναμένεται να εργαστούν περισσότερα χρόνια, καθώς η γήρανση του πληθυσμού εντείνει το δημοσιονομικό φορτίο στο ασφαλιστικό σύστημα.

Τα δύο πιθανά σενάρια

Εφόσον επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη για αύξηση του προσδόκιμου ζωής κατά 1,5 έτος έως το 2030, το σημερινό όριο των 62 ετών για όσους έχουν 40 χρόνια ασφάλισης ενδέχεται να ανέβει σταδιακά έως τα 63,5, ενώ ανάλογη ανοδική προσαρμογή αναμένεται και για το όριο των 67 ετών που αφορά τη συνταξιοδότηση με 15ετία, σύμφωνα με το Dnews.

Τα σενάρια γύρω από τον τρόπο εφαρμογής:

Σταδιακά, με μικρά ετήσια βήματα όπως συνέβη την περίοδο 2015–2021.
Εφάπαξ, με ενιαία αύξηση από την 1η Ιανουαρίου 2027.

Σήμερα ισχύουν μόνο δύο «πύλες» εξόδου: στα 62 με 40 χρόνια ασφάλισης και στα 67 με 15 χρόνια, αφού όλες οι μεταβατικές διατάξεις καταργήθηκαν με τον Ν. 4336/15.

ΟΟΣΑ: Γιατί θα αυξηθούν τα όρια ηλικίας

Την προοπτική αύξησης των ορίων επιβεβαιώνει και η νέα έκθεση «Pensions at a Glance 2025» του ΟΟΣΑ, η οποία αναδεικνύει ότι η Ελλάδα έχει ένα από τα χαμηλότερα πραγματικά όρια συνταξιοδότησης διεθνώς (62 έτη), όταν πολλές ευρωπαϊκές χώρες βρίσκονται ήδη στα 66–67. Παράλληλα:

Η χώρα κινείται προς αναλογία 70 ηλικιωμένων για κάθε 100 εργαζομένους το 2050

Ο δείκτης γονιμότητας αναθεωρείται χαμηλότερα, στο 1,44
Οι δαπάνες συντάξεων υπερβαίνουν το 16% του ΑΕΠ
Η ελάχιστη ηλικία συνταξιοδότησης προβλέπεται να αυξηθεί από τα 62 στα 66, καθώς η έξοδος στα 62 χωρίς ποινή θα απαιτεί 40 χρόνια εργασίας

Βάσει αυτών των δεδομένων, ο Οργανισμός τονίζει ότι χωρίς μεγαλύτερη παραμονή στην αγορά εργασίας, το ασφαλιστικό θα απαιτεί όλο και περισσότερους δημόσιους πόρους από έναν ολοένα μικρότερο αριθμό εργαζομένων. Επομένως, οι σημερινοί 55άρηδες – και ακόμη περισσότερο οι 50άρηδες – θα βρεθούν αναπόφευκτα στο επίκεντρο των αλλαγών.

Η αύξηση των ορίων δεν συνεπάγεται αυτόματα και εργασία

Ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος επισημαίνει ότι η συζήτηση γύρω από την άνοδο των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης δεν μπορεί να είναι ολοκληρωμένη αν δεν λαμβάνει υπόψη την απασχόληση των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων. «Πριν εξεταστεί οποιαδήποτε αύξηση στα όρια συνταξιοδότησης λόγω του δημογραφικού, πρέπει πρώτα να απαντηθεί το πώς όσοι ξεπερνούν το σημερινό όριο των 67 ετών θα μπορούν να εργάζονται έως τα νέα όρια, είτε αυτά γίνουν 68, είτε 69, είτε 70», σημειώνει.

«Με τα σημερινά δεδομένα, η άνοδος των ηλικιακών ορίων δεν σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι θα έχουν εξασφαλισμένη απασχόληση έως τις νέες ηλικίες αποχώρησης», προσθέτει, τονίζοντας ότι η αύξηση των ορίων δεν αρκεί από μόνη της για να αντιμετωπιστεί η δημογραφική πίεση.

Όπως διευκρινίζει, πραγματικές λύσεις θα ήταν μέτρα ενεργούς γήρανσης: σταθερές θέσεις και αξιοπρεπείς αποδοχές για εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας, καθώς και επιδοτήσεις εισφορών για όσους εργοδότες επιλέγουν να απασχολούν άτομα άνω των 60.

Οι 55άρηδες σε κρίσιμο σημείο

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, σύμφωνα με τον κ. Ρίζο, οι σημερινοί 55άρηδες βρίσκονται σε ιδιαίτερα κρίσιμη καμπή. Πρόκειται για όσους γεννήθηκαν μετά το 1968–1969 και δεν πρόλαβαν τις ευνοϊκές διατάξεις προηγούμενων ετών που επέτρεπαν ακόμη και αποχώρηση στα 50. Παράλληλα, δεν είναι πλήρως «κλειδωμένοι» στα όρια των 62 και 67 ετών, καθώς παραμένουν διαθέσιμες κάποιες εναλλακτικές διαδρομές.

Καθοριστικό ρόλο παίζει το αν ανήκουν στους «παλαιούς» ασφαλισμένους (πρώτη ασφάλιση πριν την 1/1/1993) ή στους «νέους» (πρώτη ασφάλιση μετά την 1/1/1993):

Παλαιοί ασφαλισμένοι:

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να αξιοποιήσουν καθεστώτα όπως η πολυτεκνία ή η απασχόληση σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, γεγονός που τους δίνει τη δυνατότητα αποχώρησης ακόμη και στα 58–60 έτη.

Νέοι ασφαλισμένοι:

Έχουν δύο ξεκάθαρες επιλογές συνταξιοδότησης: στα 62 με 40 χρόνια ασφάλισης ή στα 67 με 15 χρόνια.

Επιπλέον, υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανάμεσα σε μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, δημοσίους υπαλλήλους και ελεύθερους επαγγελματίες, καθώς κάθε κατηγορία έχει διαφορετικές προϋποθέσεις και «κλειδιά» εξόδου.

Κοινός παρονομαστής, ωστόσο, είναι ότι τα περιθώρια για πρόωρη αποχώρηση έχουν περιοριστεί δραστικά. Μέσα σε αυτόν τον νέο χάρτη, τα πλασματικά έτη αποτελούν σημαντικό εργαλείο: η εξαγορά σπουδών, στρατιωτικής θητείας ή χρόνου λόγω τέκνων μπορεί να συμπληρώσει τον απαιτούμενο ασφαλιστικό χρόνο και να επιτρέψει νωρίτερη έξοδο. Η σωστή αξιοποίησή τους, σε συνδυασμό με τις ειδικές προϋποθέσεις κάθε κατηγορίας, διαμορφώνει την πραγματική προοπτική συνταξιοδότησης για τους σημερινούς 55άρηδες.

Όσα ισχύουν τώρα

Τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για τους σημερινούς 55άρηδες είναι τα εξής:

62 έτη με συνολικά 40 χρόνια ασφάλισης, τα οποία μπορούν να συμπληρωθούν και με εξαγορά πλασματικών ετών.
67 έτη με τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης.

Δημόσιο Βαρέα ΟΤΑ

Οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου (άνδρες και γυναίκες) που ανήκουν στο καθεστώς ασφάλισης των βαρέων και εργάζονται ως μόνιμοι σε ΟΤΑ έχουν δύο σενάρια:

Αν είχαν τουλάχιστον 12 χρόνια στα βαρέα έως 31/12/2012, τότε το όριο ηλικίας παραμένει το 58ο.
Αν τα 12 χρόνια συμπληρώθηκαν μετά την 1/1/2013, τότε το όριο ηλικίας είναι το 60ό.

Πρόωρες συντάξεις

Οι δημόσιοι υπάλληλοι (άνδρες και γυναίκες) μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη/πρόωρη στα 62, αρκεί να έχουν 25 χρόνια ασφάλισης (με εξαγορά πλασματικών).

Παράδειγμα: Υπάλληλος με 25ετία το 2020, γεννημένος τον 2/1969, κατοχυρώνει δικαίωμα στα 62 (2/2031).

Μητέρες με 20ετία και τρία+ τέκνα

Τρίτεκνες (ή πολύτεκνες) μητέρες δημόσιοι υπάλληλοι που είχαν 20ετία έως το 2010 μπορούν να αποχωρήσουν οποτεδήποτε, χωρίς όριο ηλικίας.

ΙΚΑ Βαρέα και ανθυγιεινά

Με 7.500 ένσημα βαρέα και 10.500 συνολικά (μαζί με πλασματικά): μειωμένη στα 60, πλήρης στα 62. Η μείωση για έξοδο στα 60 είναι περίπου 51 € το μήνα
Με 3.600 βαρέα και 4.500 συνολικά: πλήρης σύνταξη στα 62

Γυναίκες στα βαρέα