Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!Του Δημήτρη Παλούμπη
Στην προσπάθεια να κατανοήσουμε τον Ντόναλντ Τραμπ και τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει τις διεθνείς σχέσεις, πρέπει να αφήσουμε κατά μέρος τα κλασικά εργαλεία της διπλωματίας και να στραφούμε στον κόσμο των επιχειρήσεων. Ο Τραμπ δεν είναι απλώς Πρόεδρος – είναι επιχειρηματίας που κουβαλά μαζί του τη λογική του The Art of the Deal.
Η παγκόσμια διπλωματία έχει μάθει να κινείται μέσα σε αυστηρά πρωτόκολλα, ισορροπίες και «καλοζυγισμένα» λόγια. Κι έρχεται ο Ντόναλντ Τραμπ, ένας άνθρωπος που έμαθε να διαπραγματεύεται όχι σε συνεδριακές αίθουσες αλλά σε γραφεία real estate, να ανατρέπει κάθε κανόνα. Ο Τραμπ δεν φέρεται σαν αρχηγός κράτους· φέρεται σαν επιχειρηματίας. Κι εκεί κρύβεται η δύναμή του.
Το στυλ του Τραμπ: Κολακεία πριν από την πίεση
Ο Τραμπ συνηθίζει να κάνει τον συνομιλητή του να νιώθει «μεγάλος». Χαμόγελα, έπαινοι, υπερβολικές χειραψίες, επίσημες δεξιώσεις. Στην παραδοσιακή διπλωματία αυτό θεωρείται παραχώρηση. Στον κόσμο των επιχειρήσεων είναι το πρώτο βήμα: δίνεις στον άλλον αυτό που χρειάζεται συναισθηματικά, για να μπορέσεις μετά να ζητήσεις κάτι χειροπιαστό.
Ακριβώς αυτό έκανε με τον Κιμ Γιονγκ Ουν. Το ίδιο επανέλαβε με τον Σι Τζινπίνγκ. Και τώρα, στο τραπέζι με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στην Αλάσκα, η εικόνα ήταν ξεκάθαρη: ο Ρώσος ηγέτης ένιωσε ότι τον υπολογίζουν, ότι τον αναγνωρίζουν, ότι παίζει πάλι στο ίδιο γήπεδο με την Αμερική.
Οι αντίπαλοι μπερδεύονται
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες κοιτούν απορημένοι. Γιατί να δώσεις στον Πούτιν τέτοια δώρα χωρίς ανταλλάγματα; Γιατί να τον βγάλεις από την απομόνωση; Σκέφτονται με τη λογική του κράτους. Ο Τραμπ σκέφτεται με τη λογική της αγοράς. Για εκείνον, αυτό δεν είναι παραχώρηση, είναι επένδυση σε μελλοντική πίεση.
Όταν ο άλλος αισθανθεί ότι κέρδισε σεβασμό και κύρος, είναι πιο εύκολο να καθίσει στο τραπέζι και να συζητήσει υποχωρήσεις. Αυτή είναι η επιχειρηματική του φιλοσοφία: πρώτα «χτίζεις» τη σχέση, μετά πας στο σκληρό παζάρι.
Κίνδυνος ή στρατηγική;
Βεβαίως υπάρχει κίνδυνος: ο Πούτιν μπορεί απλώς να τσεπώσει την επικοινωνιακή νίκη και να μην δώσει τίποτα πίσω. Όμως το στοίχημα του Τραμπ είναι διαφορετικό. Αν καταφέρει να τον φέρει στο σημείο να διαπραγματευθεί ουσιαστικά, τότε θα παρουσιάσει τη συμφωνία ως προσωπικό του θρίαμβο. Και το αφήγημα «μόνο εγώ μπορώ να κάνω συμφωνίες με τους ισχυρούς» θα ενισχυθεί ξανά.
Το συμπέρασμα
Ο Τραμπ δεν είναι «παραδοσιακός» πολιτικός. Δεν ακολουθεί το πρωτόκολλο, δεν υπολογίζει την εικόνα της συλλογικής Δύσης. Παίζει με τους δικούς του κανόνες. Και όσο οι αντίπαλοί του συνεχίζουν να τον βλέπουν σαν «ανεξήγητη εξαίρεση», τόσο εκείνος θα έχει το πλεονέκτημα να τους αιφνιδιάζει.
Στην πολιτική σκηνή μοιάζει αιρετικός. Στην πραγματικότητα, κάνει αυτό που ξέρει καλύτερα: διαπραγματεύεται ως επιχειρηματίας. Και πολλές φορές, αυτός που διαπραγματεύεται έξω από τα γνωστά σενάρια, είναι εκείνος που στο τέλος παίρνει τη συμφωνία.
