Από το σχολικό έτος 2029-2030 θα εφαρμοστεί το νέο σύστημα του Εθνικού Απολυτηρίου, που θα αντικαταστήσει τις Πανελλήνιες εξετάσεις και θα οδηγήσει σε αλλαγή του τρόπου εισαγωγής στα πανεπιστήμια το 2032.
Στο Εθνικό Απολυτήριο αναφέρθηκε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την ομιλία του στα εγκαίνια της ΔΕΘ, μιλώντας για τις τέσσερις μεταρρυθμίσεις με ορίζοντα το 2030. Μάλιστα απηύθυνε δημόσια πρόσκληση στις πολιτικές δυνάμεις να καταθέσουν προτάσεις στον Εθνικό Διάλογο που εγκαινιάζει η υπουργός Παιδείας, Σοφία Ζαχαράκη.
«Κανείς δεν νομίζω ότι αρνείται, σίγουρα όσοι έχουν παιδιά που ετοιμάζονται για τις πανελλαδικές εξετάσεις το ξέρουν, ότι το Λύκειο, ειδικά στις δύο τελευταίες του τάξεις, έχει απαξιωθεί ως ένας υποκριτικός προθάλαμος για το Πανεπιστήμιο. Με την προετοιμασία, μάλιστα, των υποψηφίων να γίνεται κυρίως στα φροντιστήρια.
Πρότασή μας, λοιπόν, είναι να θεσπιστεί και στην Ελλάδα το Εθνικό Απολυτήριο, ώστε να αποκατασταθεί ο αυτοτελής ρόλος του Λυκείου. Να μπορεί να αποκτήσει το δικό του εκπαιδευτικό κύρος, το δικό του βάρος στην εργασιακή προοπτική των αποφοίτων», ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης.
«Ταυτόχρονα, η δευτεροβάθμια εκπαίδευση θα πρέπει να υποδεχθεί νέα μαθήματα, παρέχοντας στο τέλος έναν πλήρη κύκλο γνώσεων πριν από την επαγγελματική ακαδημαϊκή συνέχεια κάθε νέου. Νέα μαθήματα τα οποία θα συμπεριλαμβάνουν και την τεχνητή νοημοσύνη σε όλες της τις εφαρμογές.
Έτσι, ύστερα από μια σειρά αξιόπιστων δοκιμασιών στη διάρκεια του σχολείου, στις εξετάσεις που θα δίνονται στο τέλος κάθε τάξης, τα παιδιά θα μπορούν να εισάγονται στο Πανεπιστήμιο με βασικό πυρήνα το Εθνικό Απολυτήριο. Προσέξτε, μιλάμε για μια τεράστια αλλαγή, η οποία πρέπει να εξεταστεί από κοινού με τα κόμματα, πρέπει να εφαρμοστεί σε βάθος τετραετίας.
Για να το πω απλά: η πρώτη τάξη η οποία θα ωφεληθεί και θα ενταχθεί στο σύστημα του Εθνικού Απολυτηρίου είναι τα παιδιά τα οποία μόλις τελείωσαν τη Β΄ Γυμνασίου, θα ενταχθούν στην Γ΄, με την προοπτική να ενταχθούν στην Α΄ Λυκείου, του χρόνου, σε ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας του Λυκείου», τόνισε ο Πρωθυπουργός στην ομιλία του.
Τους βασικούς άξονες του Κυβερνητικού σχεδίου για το εθνικό απολυτήριο και το νέο σύστημα πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, είχε παρουσιάσει στη Βουλή η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη, τονίζοντας ότι οι αλλαγές δεν αφορούν τους σημερινούς μαθητές Λυκείου, αλλά εκείνους που θα φοιτήσουν το 2025-2026 στη ΣΤ΄ Δημοτικού.
Η κ. Ζαχαράκη είχε υπογραμμίσει ότι είναι «ανοιχτή στον διάλογο με επιστημονική τεκμηρίωση» και είχε γνωστοποιήσει ότι έχουν ήδη συγκροτηθεί δύο επιστημονικές επιτροπές με τη συμμετοχή του ΙΕΠ και πανεπιστημιακών, οι οποίες επεξεργάζονται σενάρια για τον τρόπο συνυπολογισμού των βαθμών της Β΄ και Γ΄ Λυκείου στον τελικό βαθμό απολυτηρίου.
Οι βασικές αλλαγές στο Λύκειο
Το νέο πλαίσιο προβλέπει:
- Προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις σε όλες τις τάξεις του Λυκείου.
- Αναβαθμισμένη Τράπεζα Θεμάτων.
- Συνδυασμό εσωτερικών και εξωτερικών εργαλείων αξιολόγησης.
- Πιστοποίηση ξένων γλωσσών εντός του σχολείου.
Ιστορική αναδρομή αλλαγών στο σύστημα εισαγωγής
Το εθνικό απολυτήριο θα αποτελέσει τη 11η βασική αλλαγή στο εξεταστικό μεταπολιτευτικά, μετά από δέκα προηγούμενες καίριες μεταρρυθμίσεις:
- 1983: Θεσπίστηκαν οι 5 δέσμες μαθημάτων, με κατοχύρωση βαθμολογίας έως 3 μαθημάτων.
- 1988: Καταργήθηκε η συμμετοχή της μέσης βαθμολογίας του Λυκείου (25%) στην επιλογή.
- 1991: Εισήχθησαν συντελεστές μαθημάτων, καταργήθηκε η βάση στο βασικό μάθημα.
- 1998: Εξετάσεις σε όλα τα μαθήματα Β΄ και Γ΄ Λυκείου.
- 2001: Μείωση σε 9 πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα.
- 2004: Κατάργηση Πανελλαδικών στη Β΄ Λυκείου, μείωση σε 6 μαθήματα στη Γ΄. Θεσπίστηκε η βάση του 10.
- 2010: Καταργήθηκε το πλαφόν του 10.
- 2013: Εισαγωγή Τράπεζας Θεμάτων.
- 2015: Κατάργηση Τράπεζας Θεμάτων.
- 2021: Καθιέρωση Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ).
Αλλαγή φιλοσοφίας
Σύμφωνα με την υπουργό Παιδείας, η πρόταση για το εθνικό απολυτήριο δεν εστιάζει αποκλειστικά στις εξετάσεις, αλλά επιδιώκει την καλλιέργεια δεξιοτήτων, γνώσης και αυτογνωσίας. Μετατοπίζεται το βάρος από την εξετασιοκεντρική προσέγγιση, στη συνεπή μαθητική πορεία και την ουσιαστική αξιολόγηση και πρόοδο του μαθητή ως αλλαγή φιλοσοφίας. «Η εφαρμογή του εθνικού απολυτηρίου δεν είναι απλά μία μεταρρύθμιση. Είναι στρατηγική επιλογή με ορίζοντα και συνέχεια. Ένα έργο που ενώνει το σχολείο με την κοινωνία και χτίζει το μέλλον των νέων με σταθερά θεμέλια», είχε πει η κ. Ζαχαράκη.
«Η Ελλάδα δικαιούται και μπορεί να προχωρήσει σε μια δική της τολμηρή αλλά ισορροπημένη μεταρρύθμιση, όπως αυτή που προτείνουμε με το Εθνικό Απολυτήριο. Ο Εθνικός Οργανισμός Εξετάσεων (ΕΟΕ) προτείνει τη σύνδεση των πανελλαδικών εξετάσεων με το εθνικό απολυτήριο, όπως εφαρμόζεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ενώ το ελληνικό μοντέλο εμπνέεται από συστήματα όπως το Matura, το Abitur και το Baccalauréat, προσαρμοσμένα όμως στις εθνικές ανάγκες και πολιτισμικές μας ιδιαιτερότητες», είχε αναφέρει.
Μετάβαση στο νέο σύστημα
Όπως είχε υποστηρίξει η Σοφία Ζαχαράκη, η μετάβαση στο νέο σύστημα βασίζεται σε ένα καλά σχεδιασμένο και σταδιακά εφαρμόσιμο πλαίσιο το οποίο θα περιλαμβάνει:
- Επικαιροποιημένα Προγράμματα Σπουδών
- Επιμόρφωση εκπαιδευτικών
- Ενίσχυση της παιδαγωγικής λειτουργίας κάθε τάξης
- Καθιέρωση προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων και στις τρεις τάξεις
- Αναβαθμισμένη Τράπεζα Θεμάτων
- Διαβαθμισμένες απολυτήριες και προαγωγικές εξετάσεις
- Εσωτερικά και εξωτερικά εργαλεία εποπτείας και αξιολόγησης
- Επέκταση πιστοποίησης ξένων γλωσσών εντός σχολείου
«Έχουν ήδη συγκροτηθεί δύο επιστημονικές επιτροπές, με τη συμμετοχή του ΙΕΠ και πανεπιστημιακών, οι οποίες επεξεργάζονται σενάρια για τον συνυπολογισμό των βαθμών στην Β’ και Γ’ Λυκείου, στον τελικό βαθμό απολυτηρίου. Στον πυρήνα της στρατηγικής μας, βρίσκεται η αποκατάσταση του παιδαγωγικού ρόλου του Λυκείου, με περισσότερο βάρος στην πορεία του μαθητή, με περισσότερη εμπιστοσύνη στον εκπαιδευτικό και στόχο έναν αξιόπιστο τίτλο σπουδών που ανοίγει δρόμους», είπε η Υπουργός Παιδείας.