Το Γενικό Λύκειο Αιγείρας, μέλος του δικτύου πολλαπλασιαστών Eurodesk και φετινό υποψήφιο Σχολείο Πρέσβης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αποδεικνύει ότι όταν η εκπαίδευση συναντά την τέχνη γεννιούνται πράξεις με νόημα, έμπνευση και προοπτική.
Με αφορμή την Ημέρα της Ευρώπης, την Παρασκευή, 9 Μαΐου 2025, το σχολείο άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό για μια ανοιχτή εκδήλωση αφιερωμένη στις θεμελιώδεις ευρωπαϊκές αξίες, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δύναμη της δημιουργικότητας. Κεντρικό σημείο της γιορτής αποτέλεσε η παρουσίαση του εικαστικού installation με τίτλο «Συνδεδεμένοι – Connected», το οποίο δημιούργησαν οι μαθητές του σχολείου σε συνεργασία με τη διακεκριμένη εικαστικό Ειρήνη Παγώνη.
Το έργο είναι αφιερωμένο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και συγκεκριμένα στις αρχές που την διέπουν: ισότητα, ελευθερία, σεβασμό στη διαφορετικότητα και συνεργασία. Εικοσιεπτά (27) τετράγωνα επάνω σε μπλε τοίχο —ένα για κάθε κράτος-μέλος— έχουν όλα το ίδιο μέγεθος, υπογραμμίζοντας την ισότητα μεταξύ των χωρών, ανεξαρτήτως μεγέθους, ισχύος, πληθυσμού ή πολιτισμικής ιδιαιτερότητας.
Όπως εξηγεί η ίδια η δημιουργός,κα Ειρήνη Παγώνη«Τα ενώσαμε με κόκκινες γραμμές, για να δείξουμε ότι είμαστε όλοι συνδεδεμένοι – πολιτισμικά, ιστορικά, οικονομικά και κοινωνικά. Κάθε τετράγωνο έχει το δικό του εικαστικό αποτύπωμα, τη δική του μοναδικότητα, σαν να λέμε: ‘Όλοι είμαστε διαφορετικοί, αλλά ίσοι και αναγκαίοι ο ένας για τον άλλον’».
Ιδιαίτερη συγκίνηση προκαλεί το στοιχείο που ξεχωρίζει στην κάτω δεξιά γωνία: ένα τραυματισμένο κομμάτι, το μόνο με εμφανές κόκκινο χρώμα. Πρόκειται για την Κύπρο, μια συμβολική υπενθύμιση ότι η ευρωπαϊκή ενότητα είναι πολύτιμη αλλά και ευάλωτη. Υπάρχουν ακόμη πληγές που απαιτούν ειρήνη και διάλογο για να επουλωθούν.
Η συνολική αισθητική του έργου παραπέμπει σε ψηφιακή απεικόνιση, δίκτυο ή fractal – μια δομή όπου κάθε μέρος είναι αναντικατάστατο για την ενότητα του συνόλου. Το μήνυμα είναι σαφές: η Ευρώπη είναι ένας πολύπλοκος αλλά ζωντανός οργανισμός, όπου όλοι έχουμε θέση και ευθύνη.
Όπως δήλωσε η Διευθύντρια του Λυκείου Αιγείρας, κα Νίκη Καραχάλιου, «Μέσα από αυτή την εικαστική εγκατάσταση, θέλαμε να εκφράσουμε με δημιουργικό τρόπο τη σημασία του να είμαστε όλοι συνδεδεμένοι, ανεξάρτητα από τις διαφορές μας».
Η τεχνική που χρησιμοποιήθηκε χαρακτηρίζει και το προσωπικό ύφος της καλλιτέχνιδας: επεξεργασμένα μεταλλικά στοιχεία από αλουμίνιο, τα οποία αντανακλούν το φως – φως ως σύμβολο διαφάνειας, γνώσης και ελπίδας.
Στο πλαίσιο της παρουσίασης του εικαστικού έργου, προβλήθηκε απόσπασμα από την ταινία TroisCouleurs: Bleu (1993) του KrzysztofKieślowski, η οποία εξετάζει την έννοια της ελευθερίας μέσα από την προσπάθεια της ηρωίδας να αποκοπεί από κάθε δεσμό. Η ταινία αναδεικνύει ότι η αυθεντική ελευθερία δεν βρίσκεται στην απομόνωση, αλλά στην ικανότητα του ανθρώπου να αγαπά και να σχετίζεται με τους άλλους. Το μήνυμα αυτό ευθυγραμμίζεται με τις θεμελιώδεις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης — ελευθερία, ισότητα, αδελφοσύνη — και υπογραμμίζει πως η “αδελφοσύνη” προϋποθέτει την αγάπη, όπως αυτή περιγράφεται στην Α΄ Προς Κορινθίους. Η προβολή της ταινίας προσφέρει μια ευκαιρία βαθύτερου στοχασμού πάνω στην ευρωπαϊκή ταυτότητα, η οποία οφείλει να εδράζεται όχι μόνο σε πολιτικά ιδεώδη αλλά και σε διαχρονικές ανθρωπιστικές αξίες.
Η δημιουργία του έργου αποτέλεσε και μια ξεχωριστή παιδαγωγική εμπειρία. Οι μαθητές κατά την διάρκεια της προετοιμασίας για την δημιουργία του έργου συμμετείχαν σε masterclasses της Ειρήνης Παγώνη, μέσα από τα οποία γνώρισαν τη δύναμη της σύγχρονης τέχνης να αφηγείται, να προκαλεί και να εμπνέει. Με αφορμή έργα όπως η Γκουέρνικα του Πικάσο και η Ελευθερία στα ερείπια του Μεσολογγίου του Ντελακρουά, κατανόησαν πως η τέχνη δεν προσφέρει απαντήσεις – προσκαλεί σε στοχασμό, ερμηνεία και διάλογο.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους εκπρόσωποι από την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, αναγνωρίζοντας τη σημασία της σύνδεσης της εκπαίδευσης με τον πολιτισμό και την ευρωπαϊκή προοπτική καθώς και εκπρόσωποι των τοπικών Συλλόγων. Συγκεκριμένα, παρέστησαν ο Αντιπεριφερειάρχης Επιχειρηματικότητας, Έρευνας και Καινοτομίας κ. Τάκης Παπαδόπουλος, καθώς και ο κ. Δημήτρης Καραγιάννης, εκπρόσωπος του EuropeDirect της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.
Οι προσκεκλημένοι περιηγήθηκαν στον χώρο, θαύμασαν το έργο «Συνδεδεμένοι – Connected» και συνεχάρησαν θερμά τους μαθητές, την καλλιτέχνιδα και τους εκπαιδευτικούς για την πρωτοβουλία, τη δημιουργικότητα και τον συμβολισμό του εγχειρήματος, το οποίο – όπως τόνισαν – αποτελεί παράδειγμα καλής πρακτικής για τον ρόλο του σχολείου ως φορέα καλλιέργειας ευρωπαϊκής συνείδησης και ενεργής πολιτειότητας.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε εορταστικό και συμμετοχικό κλίμα, με βιωματικά εργαστήρια, ομιλίες, διαδραστικά παιχνίδια και πολλές ευχάριστες εκπλήξεις. Θερμές ευχαριστίες οφείλονται στον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων και ιδιαιτέρως στον κ. Νίκο Παππά, την κα Βασιλική Δημοπούλου και το κατάστημα ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ, για την πολύτιμη υλικοτεχνική υποστήριξη που συνέβαλε καθοριστικά στην υλοποίηση του έργου.
Λίγα λόγια για την Ειρήνη Παγώνη:
Η Ειρήνη Παγώνη είναι πολυσχιδής και διεθνώς αναγνωρισμένη εικαστικός, με έντονη παρουσία στην Ελλάδα, την Ευρώπη και την Ασία. Σπούδασε σχέδιο και ζωγραφική στα ατελιέ των Θεόδωρου Πάντου και Σπύρου Κουκουλομάτη, ενώ συνέχισε στο SchoolofVisualArts (NYU), στο NewYorkFashionInstituteofTechnology και στη Esmod, όπου εμβάθυνε και στην ενδυματολογία.
Το έργο της εξελίσσεται από μεγάλες ζωγραφικές επιφάνειες σε γλυπτικές εγκαταστάσεις με αλουμίνιο, σίδηρο, πλεξιγκλάς, δέρμα και ξύλο, αλλά και σε videoart, landart και performance. Έχει διακριθεί με διεθνή βραβεία όπως το ArsElectronica (Αυστρία) και το ArsDigitalis (Γερμανία). Έργα της έχουν παρουσιαστεί σε μουσεία, διεθνείς εκθέσεις και μπιενάλε, ενώ έχει εργαστεί και ως σκηνογράφος και καλλιτεχνική διευθύντρια σε θέατρο, φεστιβάλ και στην ΕΡΤ.