Στον «πάγο» μέχρι τις εκλογές οι συντάξεις χηρείας!

Το δίλημμα που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση να επεκτείνει το κούρεμα και στις συντάξεις του ιδιωτικού τομέα ή να την καταργήσει στις συντάξεις του δημοσίου

Στον «πάγο» θα παραμείνει μέχρι τις εκλογές το καυτό ζήτημα των συντάξεων χηρείας, καθώς, οποιαδήποτε παρέμβαση και να κάνει η κυβέρνηση, θα έχει πολιτικό κόστος και γαϊτανάκι δικαστικών προσφυγών.

Με βάση το νόμο 4387/2016 γνωστό και ως νόμο Κατρούγκαλου, το οποίο είχε δεσμευτεί η κυβέρνηση της ΝΔ ότι θα καταργήσει, αλλά εξακολουθεί να τον εφαρμόζει κανονικά, προβλέπεται η περικοπή κατά 50% των συντάξεων χηρείας για όλους του συνταξιούχους του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.

Ο νόμος ορίζει πως, ο επιζών σύζυγος δικαιούται για μια τριετία, το 70% της σύνταξης, που ελάμβανε ή δικαιούτο να λάβει ο θανών σύζυγος και μετά το πέρας της τριετίας όμως, εάν ο επιζών σύζυγος εργάζεται ή αυτοαπασχολείται ή λαμβάνει σύνταξη από οποιαδήποτε πηγή, τότε η σύνταξη χηρείας περιορίζεται στο 35%.

Όμως, η περικοπή εφαρμόστηκε από το 2019 μόνο στις συντάξεις του δημοσίου και στις συντάξεις του ΟΓΑ (ΟΠΕΚΑ), ενώ δεν εθίγησαν οι συντάξεις χηρείας που αποδίδονται στον ιδιωτικό τομέα.

Ο λόγος της εξαίρεσης των συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα από την περικοπή ήταν η απουσία του κατάλληλου λογισμικού, δικαιολογία που αρχικά μπορεί να ευσταθούσε, αλλά στη συνέχεια, λόγω των εκλογικών αναμετρήσεων η κυβέρνηση δεν ήθελε να ανοίξει μέτωπα και το πρόβλημα κατέληξε σε αδιέξοδο.

Σήμερα, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία η κυβέρνηση καλείται είτε να εφαρμόσει την περικοπή των συντάξεων και στους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα και μάλιστα αναδρομικά από το 2019, είτε να καταργήσει την περικοπή των συντάξεων χηρείας και στο δημόσιο τομέα. Δεν είναι όμως εύκολη η επιλογή, καθώς, για κάθε σενάριο υπάρχουν συνέπειες. Ειδικότερα:

1. Η περικοπή κατά 50% και των συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα αναδρομικά από το 2019, που ξεκίνησε η περικοπή των συντάξεων στον δημόσιο τομέα. Στην περίπτωση αυτή οι δικαιούχοι των συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα θα κληθούν να επιστρέψουν τη διαφορά που έλαβαν όλα αυτά τα χρόνια, σε σχέση με τις συντάξεις που θα ελάμβαναν εάν γινόταν η περικοπή από το 2019, όπως στον δημόσιο τομέα. Πρόκειται για μια απόφαση με μεγάλο κοινωνικό και πολιτικό  κόστος.
2. Η περικοπή των συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα, με έναρξη εφαρμογής από τώρα, χωρίς να αναζητηθούν τα αναδρομικά των προηγούμενων ετών. Εκτιμάται ότι θα προσφύγουν στα δικαστήρια οι συνταξιούχοι του δημοσίου, ζητώντας την αναδρομικά κατάργηση και γι αυτούς της μείωσης των συντάξεων χηρείας, με μεγάλες πιθανότητες να δικαιωθούν.
3. Η μη περικοπή των συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα. Η κίνηση αυτή θα προκαλέσει την αντίδραση των συνταξιούχων του δημοσίου τομέα, οι οποίοι θα προσφύγουν στα δικαστήρια και πιθανότατα θα δικαιωθούν.
4. Η κατάργηση της περικοπής των συντάξεων χηρείας σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Η λύση αυτή έχει τεράστιο κόστος στον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ και το επιπλέον κόστος θα πρέπει να καλυφθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό. Επίσης οι συνταξιούχοι του δημοσίου θα προσφύγουν στα δικαστήρια ζητώντας την επιστροφή των αναδρομικών μειώσεων από το 2019.

Στο πλαίσιο αυτό, επειδή το πρόβλημα είναι ακανθώδες, η λύση μετατίθεται για μετά τις εκλογές, όποτε και αν αυτές γίνουν, καθώς εάν υλοποιηθεί παρέμβαση τώρα, εκτιμάται πως θα επιφέρει πολιτικό κόστος.

Το πρόβλημα με τις συντάξεις του ΟΓΑ

Ενός κακού, μύρια έπονται λέει μια παλαιά παροιμία και ισχύει και στις συντάξεις χηρείας, η διάταξη έχει παρενέργειες και στις συντάξεις του ΟΓΑ.
Με τον ν.4499/2017 θεσπίστηκε κατώτατο όριο σύνταξης λόγω θανάτου. Ως κατώτατο ποσό ορίστηκε το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης για 20 χρόνια ασφάλισης, το οποίο μετά τις αναπροσαρμογές που έχουν γίνει, από 1.1.2025 ανέρχεται στα 436,40 ευρώ.

Στις συντάξεις του ΟΓΑ, όμως, το όριο κατεβαίνει αισθητά, γεγονός που ανάγκασε 8 βουλευτές της ΝΔ να καταθέσουν ερώτηση στη Βουλή.

Στην ερώτησή τους, επισημαίνουν ότι από τις ανωτέρω ρυθμίσεις της νομοθεσίας, εξαιρούνται οι χήρες και οι χήροι συνταξιούχων του ΟΓΑ, των οποίων ο θάνατος επήλθε πριν από τις 13/05/2016.

Σε αυτή την περίπτωση, ο επιζών σύζυγος δικαιούται σύνταξη χηρείας, η οποία ισούται με το μισό της σύνταξης του θανόντα.

Για παράδειγμα, αν ο θανών σύζυγος λάμβανε  ποσό σύνταξης 300 ευρώ (πριν από το 2016) και τα 200 ευρώ αντιστοιχούν στη βασική σύνταξη και τα 100 ευρώ στην κύρια, ανταποδοτική, τότε το ποσό σύνταξης χηρείας είναι  μόλις 50 ευρώ.

Για το λόγο αυτό, οι βουλευτές ζητούν να υπάρξει ειδική ρύθμιση,  ώστε να εξισωθούν οι παλαιές με τις νέες συντάξεις χηρείας του πρώην ΟΓΑ.

sofokleousin.gr