Μετά το χθεσινό φιάσκο στην Κωνσταντινούπολη αναμένεται σήμερα το πρωί η έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών Ρωσίας – Ουκρανίας, με την Ουάσιγκτον να κατεβάζει τον πήχη των προσδοκιών.
Οι ελπίδες για εκεχειρία έσβησαν χθες όταν ο Βλαντίμιρ Πούτιν έστειλε στην Τουρκία μια χαμηλόβαθμη αντιπροσωπεία, ενώ η προσοχή στρέφεται σε εισηγήσεις στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ για νέες κυρώσεις με στόχο να ασκηθεί πίεση στον Ρώσο πρόεδρο ώστε να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Τριμερείς στην Κωνσταντινούπολη
Στην πρώτη συνάντηση απεσταλμένων των δύο κρατών έπειτα από τρία χρόνια παρούσα θα είναι αντιπροσωπεία της Τουρκίας, ενημέρωσαν το Γερμανικό Πρακτορείο πηγές του στο ΥΠΕΞ στην Άγκυρα.
Σχεδιάζονται ακόμη τριμερείς συνομιλίες των ΗΠΑ, της Ουκρανίας και της Τουρκίας, πέραν εκείνων μεταξύ της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Τουρκίας, ενώ δεν έχει αποφασιστεί μέχρι στιγμής κατά πόσον θα υπάρξει τετραμερής συνάντηση.
Όπως αναφέρει το Reuters επικαλούμενο το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών η πρώτη συνάντηση προγραμματίστηκε και για τις 10:45 τοπική ώρα με τη συμμετοχή Τούρκων, Αμερικανών και Ουκρανών αξιωματούχων.
Θα ακολουθήσει η επόμενη μεταξύ των αντιπροσωπειών Ρωσίας – Ουκρανίας με τη συμμετοχή Τούρκων αξιωματούχων στις 12:30 τοπική ώρα.
Επικεφαλής της αμερικανικής αποστολής είναι ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έκανε γνωστό πως δεν θα είναι παρών στις συνομιλίες, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την απόφαση του Ρώσου ομολόγου του, Βλαντίμιρ Πούτιν, να μη συμμετάσχει.
Η ρωσική διπλωματία απέρριψε τις επικρίσεις ότι έστειλε αντιπροσωπεία δεύτερης τάξης με επικεφαλής τον εξ απορρήτων του Πούτιν, Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, που θεωρείται πρόσωπο χωρίς ιδιαίτερο πολιτικό βάρος στη Δύση και στο Κίεβο, αν και είχε λάβει μέρος στις άκαρπες, όπως αποδείχθηκαν τελικά, διαπραγματεύσεις τον Μάρτιο του 2022, λίγο μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Ο Ζελένσκι έστειλε 12μελή αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον υπουργό Άμυνας Ρουστέμ Ουμέροφ, ενώ τα υπόλοιπα μέλη είναι ανώτερα στελέχη υπηρεσιών πληροφοριών, του επιτελείου και σύμβουλος της προεδρίας.
Στόχος των ρωσο-ουκρανικών διαβουλεύσεων για το Κίεβο είναι να συμφωνηθεί «δίκαιη και διαρκής ειρήνη». Οι συγκεκριμένες οδηγίες που δόθηκαν στην ουκρανική αντιπροσωπεία είναι άκρως απόρρητες.
Ο Ουμέροφ Τάταρος της Κριμαίας, ήταν επίσης παρών στις συνομιλίες το 2022, με την ιδιότητα του βουλευτή τότε, καθώς δεν είχε ακόμη αναλάβει υπουργικά καθήκοντα.
ΗΠΑ και Ουκρανία κατεβάζουν τον πήχη των προσδοκιών
Ο Ρούμπιο δήλωσε χθες πως δεν έχει «μεγάλες προσδοκίες» από τις σημερινές συνομιλίες χωρίς μια συνάντηση μεταξύ των προέδρων Ρωσίας και ΗΠΑ.
«Ειλικρινά, δεν πιστεύω ότι θα έχουμε κάποια σημαντική πρόοδο εδώ μέχρι ο πρόεδρος Τραμπ να συναντηθεί πρόσωπο με πρόσωπο με τον πρόεδρο Πούτιν και να αποφασίσει ποιες είναι οι προθέσεις του», δήλωσε ο Ρούμπιο σε δημοσιογράφους στην Αττάλεια της Τουρκίας, μετά από συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ.
Είχαν προηγηθεί ανάλογα σχόλια του Τραμπ νωρίτερα την Πέμπτη ότι «τίποτα δεν πρόκειται να συμβεί» μέχρι να συναντήσει τον Ρώσο ηγέτη.
Κορυφαίοι Ευρωπαίοι διπλωμάτες που παρευρέθηκαν στη σύνοδο του ΝΑΤΟ την Πέμπτη κατηγόρησαν τον Πούτιν ότι υπονομεύει τις διαπραγματεύσεις με την απόφασή του να στείλει μια αντιπροσωπεία χαμηλού επιπέδου στις συνομιλίες.
Ο Ζελένσκι χαρακτήρισε «απάτη» την αντιπροσωπεία της Ρωσίας κατηγορώντας, μετά τη συνάντησή του με τον Τούρκο πρόεδρο στην Άγκυρα, το Κρεμλίνο για «ασέβεια» προς τον Τραμπ και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Και προκάλεσε εκ νέου τον Ρώσο πρόεδρο να συναντηθούν διά ζώσης.
«Χωρίς ώρα της συνάντησης, χωρίς ατζέντα, χωρίς αντιπροσωπεία υψηλού επιπέδου – αυτό είναι προσωπική ασέβεια προς τον Ερντογάν, τον Τραμπ», σημείωσε ο Ζελένσκι.
Οι συναντήσεις του ΝΑΤΟ πρόσφεραν στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη την ευκαιρία να συναντηθούν για την Ουκρανία, αφότου οι Ευρωπαίοι ηγέτες έστειλαν το περασμένο Σαββατοκύριακο στη Ρωσία τελεσίγραφο για κατάπαυση του πυρός, για το οποίο ο Τραμπ δεν δεσμεύτηκε δημόσια.
Μετά τη συνάντηση μιας ομάδας Ευρωπαίων υπουργών με τον Ρούμπιο στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ, ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι δήλωσε ότι τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ευρώπη είναι ευθυγραμμισμένες, προσθέτοντας ότι «όλοι προσανατολιζόμαστε στην επιβολή κυρώσεων για να αναγκάσουμε τον Πούτιν να αντιμετωπίσει το θέμα της οικονομίας».
Πληθαίνουν οι φωνές στη Γερουσία των ΗΠΑ που ζητούν κυρώσεις στη Ρωσία
Η προσοχή τώρα στρέφεται στο πότε θα μπορούσε να γίνει μια συνάντηση Τραμπ – Πούτιν και στο κατά πόσον ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα επιλέξει να προχωρήσει με έναν νέο γύρο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, σε μια προσπάθεια να πιέσει τον Πούτιν να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ο Ρούμπιο είπε ότι η κυβέρνηση Τραμπ μπορεί να περιμένει να αποφασίσει για τα επόμενα βήματα μέχρι να επιστρέψει ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος στον Λευκό Οίκο από το ταξίδι του στη Μέση Ανατολή.
Παρά τις προηγούμενες απειλές, ο Τραμπ δεν έχει κάνει λόγο για κυρώσεις τις τελευταίες ημέρες και ο Ρούμπιο δεν ανέφερε ούτε την πιθανότητα.
Ο σύμμαχος του Τραμπ, Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ, που συναντήθηκε και αυτός με Ευρωπαίους και Ουκρανούς απεσταλμένους στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ, έχει προτείνει ένα νομοσχέδιο για «εξουθενωτικές» -όπως τις χαρακτηρίζει- νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας και δασμούς σε χώρες που αγοράζουν πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άλλα βασικά προϊόντα της, εάν ο Πούτιν δεν εμπλακεί σε σοβαρές διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου.
Γερουσιαστές δήλωσαν την Πέμπτη ότι το νομοσχέδιο έχει τη διακομματική υποστήριξη σχεδόν 80 μελών της Γερουσίας, αριθμός υπεραρκετός για την ψήφισή του.
Ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος της Επιτροπής Ενόπλων Δυνάμεων της Γερουσίας, Ρότζερ Γουίκερ, δήλωσε ότι οι γερουσιαστές περιμένουν σήμα από την κυβέρνηση Τραμπ ότι ο πρόεδρος είναι έτοιμος να υπογράψει το νομοσχέδιο του Γκράχαμ. «Ο πρόεδρος Πούτιν δεν έχει καμία πρόθεση για ειρήνη. Δεν έχει καμία πρόθεση να πει την αλήθεια (…) Χρειάζεται μια ισχυρή δόση στρατιωτικής ισχύος εναντίον του και μια ισχυρή δόση οικονομικής πραγματικότητας», είπε.
Ο Πούτιν παίζει καθυστερήσεις
Η Μόσχα έχει αρνηθεί μέχρι στιγμής να αποδεχθεί την πρόταση των ΗΠΑ για κατάπαυση του πυρός, η οποία θα πάγωνε τη σύγκρουση σε γενικές γραμμές στα υφιστάμενα μέτωπα και θα περιλάμβανε αναγνώριση από την Ουάσιγκτον της χερσονήσου της Κριμαίας ως ρωσική άρση των αμερικανικών κυρώσεων στη Ρωσία, ενώ η Ουκρανία σε αντάλλαγμα θα λάμβανε ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας και το δικαίωμα να αναπτύξει τον δικό της στρατό.
Η Ουάσιγκτον πρόσθεσε νέες λεπτομέρειες στην πρότασή της προς τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένης μιας προσφοράς για αναβίωση των συνομιλιών ασφαλείας στο πλαίσιο του Συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ρωσίας, μεταδίδει το Bloomberg επικαλούμενο πηγή που έχει γνώση του θέματος.
Ο Πούτιν, ωστόσο, έχει δείξει μικρή διάθεση για διαπραγματεύσεις, εν μέρει επειδή οι δυνάμεις του διατηρούν μια αργή αλλά σταθερή δυναμική στον πόλεμο φθοράς στην Ουκρανία. Η Ουκρανία αντιμετωπίζει ελλείψεις σε όπλα και πυρομαχικά, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ διστάζει να στείλει περισσότερα και δυσκολεύεται να καλύψει τις ποσοστώσεις στρατολόγησης.