Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ -Οικολογία για τις πυρκαγιές: «112 να είναι οι μέρες τους!»

(Η φωτογραφία με το πρόβατο στο μηχανάκι είναι πρόσφατη, του Θανάση Σταυράκη)

Οι πυρκαγιές απαιτούν μια νέα δασική πολιτική στην εποχή της κλιματικής κρίσης

Η κλιματική κρίση δεν είναι άλλοθι ούτε μια ξαφνική απειλή· είναι μια πραγματικότητα που εξελίσσεται εδώ και χρόνια, με ευθύνη διαδοχικών κυβερνήσεων που αρνούνται να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα. Όλος ο πλανήτης φλέγεται -από τη Βόρεια Αμερική και τη Μεσόγειο, έως τα Βαλκάνια- και η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Οι φωτιές που καταστρέφουν τα δάση μας δεν είναι αναπόφευκτες· προλαμβάνονται, αλλά σβήνουν πολύ δύσκολα όταν εξαπλωθούν. Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ -Οικολογία επανέρχονται με προτάσεις για μια νέα δασική πολιτική, που ξεπερνάει την καταστολή και τις εντολές εκκένωσης του 112.

Δυστυχώς, αντί να στηριχθεί η πρόληψη, οι κυβερνήσεις -από το 1998 που η δασοπυρόσβεση αφαιρέθηκε από τη Δασική Υπηρεσία- επενδύουν υπέρμετρα αλλά χωρίς αποτέλεσμα στην καταστολή, αφήνοντας την πρόληψη να υποχρηματοδοτείται και τη Δασική Υπηρεσία να απαξιώνεται. Σύμφωνα με κοινή έρευνα WWF – MIIR, το 70-80% των πόρων για τη δασοπροστασία δόθηκε για καταστολή και μόλις το υπόλοιπο στην πρόληψη. Η εγκληματική αυτή στρέβλωση οδήγησε και οδηγεί σε απώλειες πολύτιμων οικοσυστημάτων, σε τεράστιες οικολογικές καταστροφές, σε νεκρούς και άστεγους συμπολίτες, στην εξάπλωση πυρκαγιών ακόμα και μέσα στον αστικό ιστό, αλλά και σε μεγάλη οικονομική ζημία για τις αποκαταστάσεις καμένων και πυρόπληκτων. Και αυτά δεν αντιμετωπίζονται με κρατική ελεημοσύνη στους πυρόπληκτους.

Στο ίδιο έργο θεατές ενός αποτυχημένου μοντέλου επί πολλά χρόνια

Η φετινή αντιπυρική περίοδος ξεκίνησε με καταστροφές σε μοναδικά οικοσυστήματα -και συνεχίζεται σε Χίο, Μεσσηνία, Δυτική Ελλάδα, Ζάκυνθο- και με τις φλόγες να περνούν ακόμη και σε γειτονικές χώρες. Κοινά χαρακτηριστικά: τραγική ανικανότητα συντονισμού, υποβάθμιση της καταστροφής και επικοινωνιακά πυροτεχνήματα αντί για σχέδιο. Η κυβέρνηση χρησιμοποιεί την κλιματική αλλαγή και τους εμπρηστές ως άλλοθι, ενώ ξοδεύει υπέρογκα ποσά για μισθώσεις εναέριων μέσων, αντί να επενδύσει σε ανθρώπινο δυναμικό και πρόληψη.

Η Δασική Υπηρεσία είναι σκόπιμα διαλυμένη, έμπειρα στελέχη και πετυχημένες πρακτικές μένουν στα αζήτητα, η Πυροσβεστική παραμένει ανέτοιμη για δασικές πυρκαγιές, τα σχέδια ΙΟΛΑΟΣ για την Αντιμετώπιση Εκτάκτων Αναγκών εξαιτίας Δασικών Πυρκαγιών παραμένουν ακόμη και στην 5^η έκδοσή τους ανεφάρμοστα, αόριστα και στα συρτάρια, ενώ δαπανήθηκαν ατυχώς τεράστια ποσά από τα ευρωπαϊκά ταμεία για την εφαρμογή του AntiNERO, που έβλαψε τα δασικά οικοσυστήματα χωρίς να τα προστατέψει από τις πυρκαγιές.

Από την άλλη, η μαζική και χωρίς φειδώ χρήση του 112, αλλά και χωρίς παράλληλη οργάνωση τοπικών σχεδίων αντιμετώπισης της πυρκαγιάς, καταλήγει σε συχνά παράλογες εντολές εκκένωσης και εντείνει τις καταστροφές. Σε συνδυασμό με τη διαπίστωση ότι σε πολλές οικιστικές περιοχές οι κάτοικοι που δεν υπάκουσαν, έσωσαν τα σπίτια τους και ό,τι πρόλαβαν, μπορεί να καταλήξει σε μια γενικευμένη απαξίωση του μέτρου και ελάττωσης της αποτελεσματικότητάς του εκεί που πραγματικά θα χρειαστεί.

Τι πρέπει να αλλάξει

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ -Οικολογία, που έχουν καταθέσει και αναλυτικές προτάσεις, απαιτούν:

1. Ριζική αλλαγή στρατηγικής: Λιγότερη έμφαση στην καταστολή, περισσότερη και συστηματική πρόληψη.
2. Ενίσχυση της Δασικής Υπηρεσίας με προσωπικό όλων των ειδικοτήτων και επιστροφή του κεντρικού ρόλου της στη δασοπροστασία.
3. Δημιουργία Ενιαίου Φορέα Δασοπυρόσβεσης με συνεργασία Δασικής, Πυροσβεστικής και Πολιτικής Προστασίας, σαφή κατανομή αρμοδιοτήτων και εκπαίδευση όλων των εμπλεκομένων.
4. Απόδοση ευθυνών τόσο για τις αιτίες πυρκαγιών όσο και για την εξάπλωσή τους και αναποτελεσματική αντιμετώπισή τους.
5. Ολοκλήρωση δασικών χαρτών, δασολογίου και κτηματολογίου με αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο και καμία αλλαγή του άρθρου 24 του Συντάγματος.
6. Αξιοποίηση του πορίσματος Γκολντάμερ και άμεση υλοποίηση των προτάσεών του.
7. Αποκατάσταση των καμένων περιοχών με σχέδια μακροχρόνιας βιώσιμης ανάπτυξης και συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών.
8. Απόρριψη καταστροφικών προγραμμάτων τύπου AntiNERO και εφαρμογή επιστημονικά τεκμηριωμένων, επιλεκτικών παρεμβάσεων αφαίρεσης καύσιμης ύλης.
9. Ενσωμάτωση των πολιτών και των εθελοντικών ομάδων στο σύστημα πρόληψης και δασοπυρόσβεσης, με εκπαίδευση, εξοπλισμό και τοπικά σχέδια δράσης.
10. Αναβίωση αγροδασικών και κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων μικρής κλίμακας για μείωση της εύφλεκτης ύλης και ενίσχυση της υπαίθρου.

Γιατί επείγει η αλλαγή πολιτικής

Η κλιματική κρίση επιδεινώνει την ξηρασία, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και τη δυσκολία προσαρμογής των οικοσυστημάτων. Η απώλεια των δασών τείνει να γίνει μη αναστρέψιμη. Η προστασία τους δεν είναι απλώς περιβαλλοντική υποχρέωση· είναι ζήτημα εθνικής ασφάλειας, κοινωνικής συνοχής και βιώσιμης οικονομίας. Παράλληλα οι πυρκαγιές καταστρέφουν ζωτικές μονάδες αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής υποβαθμίζοντας την Εθνική Οικονομία και Παραγωγή.

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ -Οικολογία καλούν όλες τις υγιείς κοινωνικές δυνάμεις, τους επιστήμονες, τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, τις τοπικές κοινωνίες και τους πολίτες σε έναν κοινό αγώνα διεκδίκησης της προστασίας του δασικού πλούτου και των πολύτιμων υπηρεσιών του.

Η πράσινη πολιτική είναι η εναλλακτική απέναντι στην κατάσταση ανάγκης που δημιούργησαν αποτυχημένες πολιτικές, ιδιοτελείς πολιτικοί και ανίκανες κυβερνήσεις.

Η προστασία των δασών είναι ζήτημα ζωής. Η ώρα να δράσουμε είναι τώρα!