Μέλι: Σταθερή αξία

Του Κωνσταντίνου Τσιαγά

Ένας από τους πιο γνωστούς φυσικούς παράγοντες είναι το μέλι, το οποίο μπορεί να οριστεί ως ένα ετερογενές μείγμα ουσιών όπως πρωτεΐνες, σάκχαρα, που προέρχονται από το νέκταρ των λουλουδιών και τις αδενικές εκκρίσεις που παράγονται από τις μέλισσες. Το μέλι είναι ένα εξαιρετικά πολύπλοκο προϊόν και μπορεί να θεωρηθεί τόσο φυτικό όσο και ζωικό προϊόν . Το μέλι περιέχει περισσότερες από 200 διαφορετικές φυσικές ενώσεις, ομαδοποιημένες σε μακροθρεπτικά και μικροθρεπτικά συστατικά, ανάλογα με τον τύπο των μελισσών, τη φυσική πηγή λουλουδιών, τους περιβαλλοντικούς παράγοντες και τις μεθόδους επεξεργασίας.

 Μεταξύ των ενώσεων που συνθέτουν το μέλι είναι: ζάχαρη, πρωτεΐνες, ένζυμα, μέταλλα, βιταμίνες, αμινοξέα και ένα ευρύ φάσμα πολυφαινολών. Αυτές οι ενώσεις δίνουν στο μέλι το χρώμα, τη γεύση, το ιξώδες και διάφορες θεραπευτικές του ιδιότητες. Διάφορες επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι το μέλι έχει πολυάριθμα οφέλη. Χάρη στα φλαβονίδια και τα φαινολικά οξέα, το μέλι έχει σημαντική αντιμικροβιακή δράση. Επιπλέον, έχει αντιική, αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη και αντινεοπλασματική δράση . Αυτές οι ιδιότητες μπορούν να αποδοθούν σε φυσικοχημικά χαρακτηριστικά όπως η υψηλή ωσμωτικότητα και το χαμηλό pH, λόγω της παρουσίας οργανικών οξέων. οι συνακόλουθες επιδράσεις των αντιοξειδωτικών και αντιμικροβιακών ιδιοτήτων του μελιού, μαζί με τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, παράγουν επουλωτική δράση στις βλάβες. Το μέλι είναι ένας καλός προληπτικός παράγοντας έναντι των βακτηριακών επιδράσεων επειδή οι φυσικοχημικές του ιδιότητες παρέχουν ένα περιβάλλον που δεν ευνοεί τον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων, αναστέλλοντας έτσι τη διαδικασία της φλεγμονής .

Όπως φαίνεται, το μέλι, ως φυσικός παράγοντας, έχει δράση ευρέως φάσματος συγκρίσιμη με άλλους συστημικούς αντιφλεγμονώδεις παράγοντες, π.χ. τη δεξαμεθαζόνη, η οποία λόγω των αντιφλεγμονωδών και άλλων επιδράσεών της μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη δερματολογία, την ογκολογία, τη χειρουργική κ.λπ. . Το μέλι διεγείρει επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα παράγοντας αντισώματα . Έρευνες έχουν δείξει ότι το μέλι έχει ισχυρό αντίκτυπο στον πολλαπλασιασμό των Β και Τ λεμφοκυττάρων, ενεργοποιώντας έτσι τα μακροφάγα. Αυτή η διαδικασία έχει ως αποτέλεσμα την αναστολή της φλεγμονώδους διαδικασίας αναστέλλοντας την οδό κυκλοοξυγενάσης, η οποία αναγνωρίζεται ως η κύρια οδός της φλεγμονώδους διαδικασίας. 

Το μέλι διεγείρει επίσης τη διαδικασία της κοκκοποίησης, με αγγειογένεση, επιθηλιοποίηση και πολλαπλασιασμό ινοβλαστών. Όπως έχει διαπιστωθεί, οι μηχανισμοί που εμπλέκονται στην αντιβακτηριακή δράση του μελιού βασίζονται σε ορισμένα ένζυμα, φυτοχημικά, χαμηλό pH, ορισμένα πεπτίδια και υψηλή ωσμωτικότητα .