«Κίτρινη κάρτα» στην Ελλάδα από Κομισιόν για το Ταμείο Ανάκαμψης

Κάτω από το 50% το ποσοστό υλοποίησης οροσημων και στόχων, μόλις 34% στα έργα Περιβάλλοντος

«Κίτρινη κάρτα» στην κυβέρνηση έδειξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αργή πρόοδο στα προγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης, λιγότερο από ένα έτος πριν λήξει η ανελαστική προθεσμία για την ολοκλήρωσή τους (31η Αυγούστου), πέραν της οποίας τα προγράμματα θα αντιμετωπίσουν τον λεγόμενο «ξαφνικό θάνατο», δηλαδή την άμεση διακοπή χρηματοδότησης έργων που δεν θα έχουν ολοκληρωθεί.

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση που υπέβαλε η Κομισιόν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και στο Ευρωκοινοβούλιο, σχετικά με την πρόοδο υλοποίησης των προγραμμάτων, η Ελλάδα είναι από τις χώρες που σπεύδουν με μεγάλη ταχύτητα στα κοινοτικά ταμεία για εκταμιεύσεις κονδυλίων, αλλά ταυτόχρονα συγκαταλέγεται και στην ομάδα των χωρών που έχουν μείνει πίσω στην υλοποίηση των προγραμμάτων, με περισσότερα από τα μισά ορόσημα και στόχους να μην έχουν εκπληρωθεί.

Ειδικότερα,

• Σε ό,τι αφορά τις εκταμιεύσεις η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες που έχουν λάβει άνω του 50% της συνολικής της κατανομής στο πλαίσιο του RRF, με βάση τα δεδομένα έως τις 31 Αυγούστου 2025.
• Τον Ιούνιο του 2025, η Επιτροπή εξέδωσε Ειδικές ανά Χώρα Συστάσεις (CSRs) για την εφαρμογή του RRF και συνέστησε στην Ελλάδα να ενισχύσει τον ρυθμό της υλοποίησης.
• Η σύσταση της Επιτροπής για επιτάχυνση απευθύνθηκε σε κράτη μέλη που είχαν ακόμη μεταξύ 50% και 85% των ορόσημων και στόχων τους ανεκπλήρωτους κατά τον χρόνο έκδοσης των συστάσεων (Ιούνιος 2025).

Πρόοδος ανά πυλώνα πολιτικής

Η Ελλάδα έχει σημειώσει πρόοδο σε τομείς του προγράμματος, όμως τα ποσοστά εκπλήρωσης ορόσημων και στόχων σε πολλές περιπτώσεις παραμένουν καθηλωμένα σε πολύ χαμηλά επίπεδα και κάτω από τον μέσο ρυθμό προόδου της χώρας (48%).

Πράσινη Μετάβαση: Μόνο το 34% των ορόσημων και στόχων που συμβάλλουν στον πράσινο μετασχηματισμό έχουν αξιολογηθεί ως εκπληρωμένοι από την Επιτροπή. Η Ελλάδα, μαζί με την Πορτογαλία και την Ισπανία, σημείωσε την ισχυρότερη δυναμική στον τομέα της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, καθώς και πρόοδο σε μέτρα που συνδέονται με την προστασία των υδάτινων πόρων, της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων. Ένα παράδειγμα επένδυσης είναι η αναβάθμιση του ηλεκτρικού δικτύου για να υποστηρίξει τη μετάβαση στην ανανεώσιμη ενέργεια, αυξάνοντας την ικανότητα των βασικών υποσταθμών για να ενσωματώσουν περισσότερη ανανεώσιμη ενέργεια. Επιπλέον, μέτρα όπως το “Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης, αποκατάστασης και πρόληψης (“antiNERO”), αντιδιαβρωτικής και αντιπλημμυρικής προστασίας” και η αναβάθμιση του εναέριου δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ σε δασικές περιοχές ωφέλησαν πάνω από 1 εκατομμύριο ανθρώπους.

Ψηφιακός Μετασχηματισμός: Το 34% των ορόσημων και στόχων που συμβάλλουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό έχουν αξιολογηθεί ως εκπληρωμένοι από την Επιτροπή.

Έξυπνη, Βιώσιμη και Χωρίς Αποκλεισμούς Ανάπτυξη: 41% των ορόσημων και στόχων έχουν αξιολογηθεί ως εκπληρωμένοι από την Επιτροπή.

Κοινωνική και Εδαφική Συνοχή: 35% των ορόσημων και στόχων έχουν αξιολογηθεί ως εκπληρωμένοι από την Επιτροπή.

Ανθεκτικότητα: Εδώ καταγράφονται οι καλύτερες επιδόσεις, καθώς το  63% των ορόσημων και στόχων έχουν αξιολογηθεί ως εκπληρωμένοι από την Επιτροπή.

Πολιτικές για την Επόμενη Γενιά:  Σημειώθηκε μεγάλη αύξηση στη δυναμικότητα των αιθουσών διδασκαλίας σε νέες ή εκσυγχρονισμένες εγκαταστάσεις παιδικής μέριμνας και εκπαίδευσης μέσω του μέτρου “Ψηφιακός μετασχηματισμός της εκπαίδευσης”. Το 34% των ορόσημων και στόχων που συμβάλλουν σε αυτόν τον πυλώνα έχουν αξιολογηθεί ως εκπληρωμένοι από την Επιτροπή.

Παπαθανάσης: Πάνω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο σε ορόσημα και στόχους

Σε ανακοίνωσή του, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης επισημαίνει, μεταξύ άλλων ότι με ποσοστό 47% στην εκπλήρωση ορόσημων και στόχων η Ελλάδα παραμένει πάνω από τον μέσο όρο της Ευρώπης, που είναι 40%, αλλά αναγνωρίζει ότι απαιτείται επιτάχυνση των ρυθμών.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου:

Στις πρώτες χώρες της Ε.Ε. παραμένει η Ελλάδα στην υλοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ επίκειται και  θετική αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή του 6ου αιτήματος πληρωμής επιχορηγήσεων ύψους 2,1 δισ. ευρώ, που κατέθεσε η χώρα μας τον Ιούλιο. Η πληρωμή του συγκεκριμένου αιτήματος θα ανεβάσει τις εκταμιεύσεις προς την Ελλάδα στα 23,4 δισ. ευρώ, ήτοι στο 65% του προγράμματος και τα εκπληρωμένα ορόσημα στα 178, ήτοι στο 47% του συνολικού αριθμού, με τον μέσο όρο στην Ε.Ε. να είναι στο 40%.

Συγκεκριμένα, στην Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πορεία υλοποίησης του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, επιβεβαιώνεται η σταθερά θετική πορεία της χώρας μας ως προς τους βασικούς δείκτες υλοποίησης των Σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όπως καταγράφονται για όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε..

Ειδικότερα, οι βασικοί δείκτες υλοποίησης του Σχεδίου «Ελλάδα 2.0» είναι οι εξής:

Αιτήματα Πληρωμής: Η Ελλάδα βρίσκεται στις 5 πρώτες χώρες ως προς τα αιτήματα πληρωμής  καθώς έχει υποβάλει 6 αιτήματα.
Εκταμιεύσεις: Η Ελλάδα βρίσκεται στην 8η θέση μεταξύ των «27», ως προς τις εκταμιεύσεις πόρων σε σχέση με τον διατιθέμενο προϋπολογισμό. Σημειώνεται ότι στην έκθεση δεν προσμετράται το 6ο αίτημα πληρωμής ύψους 2,1 δισ. ευρώ, για το οποίο η θετική αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναμένεται τις επόμενες μέρες. Η πληρωμή του θα οδηγεί σε εκταμιεύσεις ύψους 23,4 δισ. ευρώ, ήτοι στο 65% του συνολικού προϋπολογισμού. 

Εκπλήρωση οροσήμων: Τα ορόσημα που έχει εκπληρώσει η Ελλάδα, με το 6ο αίτημα πληρωμής, φτάνουν στα 178, δηλαδή στο 47% του συνολικού αριθμού, πάνω από τον  ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι στο 40%. Η Έκθεση ως προς τα ορόσημα λαμβάνει ως ημερομηνία καταμέτρησης  την 4η Ιουνίου 2025 – η Ελλάδα υπέβαλε 6ο αίτημα πληρωμής τον Ιούλιο 2025.   

Η Έκθεση της Ε.Ε. επιβεβαιώνει τα επίσημα στοιχεία που και ο αρμόδιος Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών δημοσιεύει σε τακτική βάση: ότι η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις σε ό,τι αφορά τις εκταμιεύσεις του ΤΑΑ, ότι απαιτείται επιτάχυνση του ρυθμού ειδικά όταν η περίοδος υλοποίησης έχει μπει στην τελική ευθεία, και ότι, όπως και τα υπόλοιπα κράτη -μέλη, προχωρά σε αναθεώρηση του Σχεδίου της, προκειμένου να εξασφαλίσει ότι θα αξιοποιηθεί το σύνολο των πόρων που έχει στη διάθεσή της. Εξάλλου, ακριβώς αυτά επανέλαβαν και τα στελέχη της Ε.Ε. μετά από ενδελεχή εξέταση του ελληνικού προγράμματος πριν από λίγες μέρες στην Αθήνα, εκφράζοντας μάλιστα, και την αισιοδοξία τους ότι η πλήρης αξιοποίηση των πόρων από την Ελλάδα είναι εφικτή.