Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!Κάποτε η παιδεία λεγόταν «φως». Σήμερα το φως αυτό τρεμοπαίζει σαν καμένη λάμπα της κατοχής με μαυρισμένο λαμπογυάλι.
Διότι στην εκπαίδευση δεν μετρά η ψυχή της διδασκαλίας, αλλά η ιερή καταγραφή του ασήμαντου. Το υπουργείο, με ζήλο που θα ζήλευε ο τυπολάτρης λογιστής, επιμένει στις λεπτομέρειες που σκοτώνουν την ουσία. Καταρτίζονται δείκτες, δείγματα, στατιστικά και πίνακες, μόνο και μόνο για να μείνει το σχολείο χωρίς τον αέρα της αυτενέργειας. Αν η μύγα πέταξε πάνω από τον πίνακα, πρέπει να αποτυπωθεί∙ αν ο μαθητής έβηξε, χρειάζεται φόρμα∙ αν ο δάσκαλος ανέπνευσε διαφορετικά, ας το τσεκάρει κι αυτό στο κουτάκι της «καινοτομίας».
Το αποτέλεσμα; Ο εκπαιδευτικός, αντί να εμπνέει, σπαταλά πολύτιμο χρόνο πατώντας «υποβολή» σε μια οθόνη. Οι αυριανοί πολίτες, αντί να δοκιμάζουν τη βούλησή τους, εκπαιδεύονται για να γίνουν υπάκουα, άβουλα και πειθήνια ανθρωπάκια.
Και κάπου στο φόντο, επιβάλλεται δια πυρός και σιδήρου η αξιολόγηση. Μια λέξη που μοιάζει με υπόσχεση, μα φέρει το άρωμα του μαστιγίου. Δεν είναι εργαλείο βελτίωσης∙ είναι σκιώδης έλεγχος, μια σύγχρονη λαιμητόμος που επιβάλλει σιωπή και συμμόρφωση.
Παράλληλα, τα ολοήμερα σχολεία, που διαφημίστηκαν ως «στήριξη της οικογένειας», έχουν μετατραπεί σε πρόχειρα παιδοφυλακτήρια. Ο μαθητής ξεμένει εκεί όχι για να μάθει, αλλά για να περιμένει. Να περιμένει τους γονείς, την ώρα, το αύριο που αργεί.
Σε αυτό το τοπίο, οι γονείς παρεμβαίνουν συχνά με την αυτοπεποίθηση ειδικών, λες και το σχολείο είναι παράρτημα του σπιτιού τους. Αντί για συνεργασία, βλέπουμε παρεμβατισμό, και το κύρος του δασκάλου μικραίνει σαν πίνακας ανακοινώσεων καλυμμένος με αδιάφορες εγκυκλίους. Την ίδια στιγμή, οι δήμοι –χειραγωγημένοι από μικροπολιτικά συμφέροντα– μετατρέπουν τις σχολικές μονάδες σε πεδίο ανταλλαγής εξυπηρετήσεων.
Και μέσα σε όλα αυτά, οι εκπαιδευτικοί, οι άνθρωποι που υποτίθεται πως κρατούν το κλειδί του μέλλοντος, αμείβονται με μισθούς πείνας. Η πολιτεία τούς λέει: «Δώσε την ψυχή σου, δάσκαλε, δώσε τα χρόνια και τη φωνή σου, κι εμείς θα σου δώσουμε ένα χαρτζιλίκι για να θυμάσαι πως υπάρχουμε».
Έτσι, η παιδεία βρίσκεται όντως στο εκτελεστικό απόσπασμα. Οι σφαίρες είναι οι πλατφόρμες, τα πρωτόκολλα, οι δείκτες, οι διοικητικές εμμονές. Το αίμα που τρέχει είναι η χαμένη έμπνευση, η καταπνιγμένη δημιουργία, η σιωπή των δασκάλων που ήθελαν να διδάξουν, όχι να «υποβάλουν».
Κι όμως. Παρά τον κρότο των όπλων, πάντα θα υπάρχει εκείνος ο δάσκαλος που θα ορθώσει ανάστημα, θα χαμογελάσει με πείσμα και θα μιλήσει για ελευθερία. Γιατί αν κάτι δεν μπορεί να μπει σε πλατφόρμα, αυτό είναι το βλέμμα ενός παιδιού που μαθαίνει να ονειρεύεται.
