Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!Νίκος Τζανάκος: ‘Κατέρρευσε’ ένας στύλος φωτισμού έξω από το θέατρο Απόλλων; Ε! και;
ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Πάτρα 30 Ιουνίου 2025
Αποστολέας
Νικόλαος Τζανάκος
Παραλήπτες
- κ. Κ. Πελετίδης
Δήμαρχος Πατρέων - κ. Γ. Παπανδρέου
Προϊστάμενος Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων
ΥΝΜΤΕΔΕΠΝΙ του Υπουργείου Πολιτισμού
Πάτρα
ΘΕΜΑ: Οι αυθεντικοί και προστατευόμενοι ως μνημεία, φανοστάτες του Δημοτικού Θεάτρου Απόλλων
Κύριε Δήμαρχε
Κύριε προϊστάμενε της υπηρεσίας Νεωτέρων μνημείων
Πριν από λίγες ημέρες, κατέρρευσε ο ένας από τους δύο φανοστάτες που
βρίσκονται μπροστά από το Δημοτικό θέατρο Απόλλων.
Οι συγκεκριμένοι φανοί, έχουν σχεδιαστεί και τοποθετηθεί εκεί από τον
Τσίλερ, την ίδια εποχή που κατασκεύασε το θέατρο (1872-1874).
Η τοποθέτησή τους στα συγκεκριμένα σημεία, αποτελεί μέρος του συνολικού
σχεδιασμού του θεάτρου, αναπόσπαστο τμήμα του διατηρητέου μνημείου και
έχουν επιβιώσει για 150 χρόνια. Το μόνο που έχει αλλάξει κατά καιρούς, είναι
το χρώμα τους, αφού στο αρχικό σχέδιο του Τσίλερ ήταν άσπρα.
Σύμφωνα με τον ιστορικό Π. Χιώτη, ο οποίος περιγράφει την Πάτρα του 1884,
στην πλατεία υπήρχαν περιμετρικά αυτής, εκτός από τους πεντάφωτους φανούς
και 40 μονοί, όμοιοι με αυτούς του θεάτρου.
Οι συγκεκριμένοι φανοί είναι οι τελευταίοι σωζόμενοι μονοί φανοί, από
αυτούς που φώτιζαν τον 19 ο αιώνα την πόλη και αυτονόητα αποτελούν κειμήλια
σημαντικής ιστορικής, αισθητικής και συναισθηματικής αξίας.
Η αξία τους όμως δεν συνδέεται μόνο με την κατασκευή και την ιστορία του
Θεάτρου.
Συνδέεται με τη ζωή της πόλης, την ευημερία της και τον λόγο της σημαντικής
ανάπτυξης της, τον 19 ο αιώνα.
Η πόλη είχε τη δυνατότητα να πραγματοποιεί ειδικές παραγγελίες στα μεγάλα
εργοστάσια της Γαλλίας. Τα συγκεκριμένα φωτιστικά είναι της εταιρείας J.J.
Ducel et Fils και είναι κατασκευασμένα στο εργοστάσιο της Pose sur Cisse στην
Touraine.
Είναι εντυπωσιακό πως σε όλες τις παραγγελίες, σε σχέση με τα προϊόντα της
χύτευσης (Αναβρυτήρια, φωτιστικά κλπ), έχει προσεχτεί και η παραμικρή
λεπτομέρεια και έχει συνδεθεί με την ιστορία της πόλης, τους μύθους της
Αρχαίας Ελλάδας και την τοπική παραγωγή.
Στον κορμό του συγκεκριμένου φωτιστικού, (κάτι που διαπιστώνουμε και στα
δύο (ή ένα;) εναπομείναντα πεντάφωτα) έχουν αποτυπωθεί περιμετρικά,
ανάγλυφα κλαδιά από δρυ και ελιά, καθώς και αμπελόφυλλα.
Επισημαίνουμε πως τα τρία αυτά προϊόντα (λάδι, σταφίδα, βελανίδια), ήταν
εξαγώγιμα προϊόντα από τον 16 ο – 17 ο αιώνα και σε αυτά κυρίως οφείλει η
Πάτρα την ευμάρεια της.
Στη βάση δε του συγκεκριμένου φωτιστικού, είναι ευδιάκριτα ανάγλυφα
φουρούσια και διακοσμητικά, τα οποία κοσμούσαν τις σαρκοφάγους, που ο Π.
Χιώτης είχε δει λίγα μέτρα πιο κάτω, δίπλα στου Κόλλα, έξω από το τότε
Δημαρχείο.
Ο συγκεκριμένος φανός, για 150 χρόνια έστεκε εκεί, για να συμβολίζει, να μας
θυμίζει την πορεία της πόλης.
Απευθύνομαι σε εσάς, (ως έχοντας την ευθύνη και την υποχρέωση όπως
ορίζουν οι νόμοι) γιατί μετά την πτώση του, αναπαράχτηκαν ρεπορτάζ, με
άγνωστη την πηγή της πληροφόρησής τους, (τα οποία δεν έχετε διαψεύσει),
πως ο συγκεκριμένος φανός, ήταν αντίγραφο, κάτι που αφενός περνά την
ψυχολογία στον κόσμο, πως έχει απλώς την αξία ενός μαντεμένιου στύλου,
βάρους κάποιων κιλών, ενώ συγχρόνως διευκολύνει τους υπεύθυνους, ώστε να
μην ακολουθήσουν καμία από τις υποχρεώσεις τους, όπως ορίζει ο νόμος σε
περίπτωση που προκληθεί βλάβη, σε ένα προστατευόμενο μνημείο.
Είναι η ίδια πρακτική και φιλοσοφία, στην οποία στηρίχθηκε η προηγούμενη,
διαχρονική εξαφάνιση – καταστροφή, παρόμοιων φωτιστικών.
Ελπίζοντας πως το παρόν ενημερωτικό έγγραφο, με τις λεπτομέρειες που
αναφέρονται, αποτέλεσμα έρευνας ακόμα και στα αρχεία των εργοστασίων της
Γαλλίας, θα συμβάλει θετικά στις περαιτέρω πρωτοβουλίες σας και στη
συνεργασία σας, (κάτι που είστε υποχρεωμένοι να πράξετε), προκειμένου να
διασωθεί το συγκεκριμένο φωτιστικό (το οποίο ανήκει στα προστατευόμενα
μνημεία πολιτιστικής μας κληρονομιάς).
Σε κάθε περίπτωση, θετικά θα αναγνωστεί από τους συμπολίτες, η δημόσια
ανακοίνωση των προσπαθειών σας, προκειμένου να μην συνεχιστεί το
διαχρονικό και περιοδικά επαναλαμβανόμενο ‘χόμπι’ της πόλης, να
καταστρέφει ή απαξιώνει τα μνημεία της, ιδιαίτερα με τη χρήση του εργαλείου
της χρονοκαθυστέρησης, ώστε να ξεχαστεί το θέμα.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας, ευελπιστώντας σε άμεσες ενέργειές σας,
αλλά και σε απαντήσεις σας.
Σημ. 1. Αν θεωρείτε πως θα είναι ωφέλιμα, πληρέστερα στοιχεία της μελέτης
μου σχετικά με τα σιντριβάνια και τα φωτιστικά, (ιδιαίτερα για τα φωτιστικά του
θεάτρου) αντίστοιχα με εκείνα που σας παραχώρησα, προκειμένου να
συντάξετε το έγγραφο σύμφωνης γνώμης σας, προς το Υπουργείο Πολιτισμού,
ώστε να κηρυχτούν προστατευόμενα μνημεία τα σιντριβάνια και τα φωτιστικά
της πλατείας, είναι στη διάθεσή σας.
Σημ. 2. Με νεότερες επιστολές μου, θα επανέλθω τόσο για την αξία του εδώ
και επτά χρόνια αποξηλωμένου πεντάφωτου φωτιστικού της πλατείας
Γεωργίου, όσο και για τον κίνδυνο κατάρρευσης του σιντριβανιού με τη νύμφη
Πηγή, για το οποίο από το 2013, επίσης με επαναλαμβανόμενες χρονικά
επιστολές και δημόσιες ανακοινώσεις, έχουμε επισημάνει ως σύλλογος
‘Μαρσύας’ και σε Δήμο και σε Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων.
Νικόλαος Τζανάκος
