Συμπεράσματα από τη Διημερίδα για την Παραγωγική Ελλάδα

Η Ελλάδα που δεν περιμένει:

«Παραγωγική Ελλάδα 2030+ :Μετασχηματισμός με όραμα, δικαιοσύνη

και αποτελεσματικότητα»

Μια δημοκρατική, ανθρωποκεντρική και βιώσιμη αναπτυξιακή στρατηγική με
ισχυρούς θεσμούς και ενεργούς πολίτες

Η διημερίδα «Παραγωγική Ελλάδα 2030+: Μετασχηματισμός με όραμα, δικαιοσύνη και αποτελεσματικότητα», που πραγματοποιήθηκε στις 10 και 11 Οκτωβρίου 2025 στο ξενοδοχείο Caravel με πρωτοβουλία του Ινστιτούτου Ερευνών και Πολιτικής Στρατηγικής (ΙΝΕΡΠΟΣΤ), του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Ιδεών και Πολιτικών (ΕΝΑ) και της Πρωτοβουλίας για το Πρόγραμμα Προοδευτικής Εναλλακτικής Διακυβέρνησης, ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία και συμμετοχή του κοινού.

Αναδείχθηκεη επιτακτική ανάγκη για μια εναλλακτική,δημοκρατική στρατηγική βιώσιμης και ανθρωποκεντρικής ανάπτυξης,που απαντά στις ανάγκες της Ελληνικής κοινωνίας και αντιμετωπίζει τόσο τις παθογένειες του παρελθόντος όσο και τις σύγχρονες προκλήσεις της εποχής.

Πάνω από 35 ομιλητές, προερχόμενοι  από τον ακαδημαϊκό, πολιτικό και επιχειρηματικό χώρο καθώς και εκπρόσωποι κοινωνικών φορέων κατέθεσαν συγκεκριμένες, υλοποιήσιμες προτάσεις για την υπέρβαση των σημερινών  θεσμικών, χρηματοοικονομικών και οργανωτικών  εμπλοκών στο πλαίσιο μιας εναλλακτικήςπροοδευτικής θεώρησης.

Οι εργασίες ανέδειξαν πέντε βασικούς πυλώνες ως προϋποθέσεις για ένα δημοκρατικό, δίκαιο και βιώσιμο μετασχηματισμό:

1. Ισχυρή, αυτοδύναμη και ανθεκτική Ελλάδα:Ο οικονομικός, κοινωνικός και θεσμικός μετασχηματισμός δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς τεκμηριωμένες αναλύσεις, σχέδιο και πυξίδα για το μέλλον. Δεδομένων των πρωτόγνωρων γεωπολιτικών, οικονομικών και τεχνολογικών κλυδωνισμών επιβάλλεται να εκπονηθούν εθνικά επιχειρησιακά προγράμματαγια: α) την προαγωγή της εθνικής, κοινωνικής και ανθρώπινης ασφάλειας, β) την ανασυγκρότησητης παραγωγικής βάσης  αι την υλοποίηση μιας δίκαιης πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, γ ) τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης και δ) την ενδυνάμωση της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και της πολιτισμικής ταυτότητας του Ελληνισμού. Στο πλαίσιο αυτό προτάθηκε η σύσταση υπό τη Βουλή ενός ανεξάρτητου, δημόσιου Οργανισμού Ασφάλειας και Στρατηγικών Επιλογών κατά τα πρότυπα αντίστοιχων Οργανισμών στη Γαλλία και Γερμανία.

• Αποκέντρωση κρατικών εξουσιών, τοπικότητα και νέος ρόλος του κράτους: ο μετασχηματισμός δεν μπορεί να αφεθεί στους αυτόματους μηχανισμούς της αγοράς αλλά ούτε και σε ένα συγκεντρωτικό, αναποτελεσματικό κράτος και απαξιωμένους πολιτικούς θεσμούς. Η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, η ενίσχυση μηχανισμών διαφάνειας, αξιοπιστίας και λογοδοσίας αποτελούν θεμελιώδεις προϋποθέσεις για τη δημοκρατία και την επενδυτική δραστηριότητα.Προτάθηκε ένα νέο αποκεντρωμένο σύστημα αναπτυξιακής διοίκησης που προάγει το κράτος δικαίου και ενισχύεται με μεταφορά συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων και πόρων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση Α και Β βαθμού στη βάση μετρήσιμων αποτελεσμάτων. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση,σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, τους κοινωνικούς φορείς, τα ΑΕΙ και τους αναμορφωμένους Αναπτυξιακούς Οργανισμούς Ειδικού Σκοπού (Ν. 4674/2020) αποκτά ευθύνη για την εκπόνηση επιχειρησιακών τοπικών προγραμμάτων καθώς και τον σχεδιασμό,την ωρίμανση και υλοποίηση επενδυτικών πρωτοβουλιών και κοινωνικών υπηρεσιώνστη βάση των χαρακτηριστικών και αναγκών κάθε περιοχής.

• Παραγωγικός μετασχηματισμός: ο κατακερματισμός της παραγωγικής διαδικασίας, οι θεσμικές και δικαστικές εμπλοκές, η έλλειψη πρόσβασης σε ευέλικτα εργαλεία χρηματοδότησης και ανθρώπινο δυναμικό, η απουσία δικτύων αποτρέπουν την όποια νέα επένδυση σε παραγωγικές δραστηριότητες – ιδιαίτερα στον αγροδιατροφικό τομέα -και καθιστούν μη βιώσιμες πολλές μικρές επιχειρήσεις. Προτάθηκε η δημιουργία πολυμετοχικών τοπικών ή περιφερειακών Ανώνυμων Εταιριών Συλλογικής Διαχείρισης με συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο παραγωγικών μονάδων, καλλιεργητών, δήμων και φορέων, κατά τα πρότυπα άλλων χωρών, όπου κάθε μέτοχος συνεισφέρει ίδιο κεφάλαιο, γηή ακόμα και εξοπλισμό και η διοίκηση ασκείται με αυστηρά ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια.

• Αναπτυξιακή λειτουργία και αποτελεσματική εποπτεία του χρηματοπιστωτικού τομέα: οπαραγωγικός μετασχηματισμός και η αποτελεσματική υλοποίηση μιας βιώσιμης αναπτυξιακής στρατηγικής απαιτούν επαρκή και αναπτυξιακά προσανατολισμένη χρηματοδότηση που σήμερα δεν υφίσταται. Η αναμόρφωση του χρηματοπιστωτικού τομέα είναι αναγκαία. Προτάθηκε η ενίσχυση των αρχών και διαδικασιών εποπτείας μέσω ίδρυσης και λειτουργίας ανεξάρτητης Αρχής Προληπτικού Ελέγχου και Εποπτείας, η ενίσχυση του δημόσιου πυλώνα στο τραπεζικό σύστημα, η διοχέτευση πιστώσεων με αναπτυξιακά και κοινωνικά κριτήρια, και η δημιουργία νέων εργαλείων από μια ενισχυμένη Αναπτυξιακή Τράπεζα. Η επαναφορά των βασικών αρχών του Ν. 3869/2010 (νόμος Κατσέλη) και της προστασίας της κύριας κατοικίας καθώς και η αυστηρή εποπτεία τωνΕταιρειών Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων,με επιβολή κυρώσεων όταν καταστρατηγούνται κανόνες, αποτελούν προτεραιότητες.

• Κοινωνική οικονομία:Ο μετασχηματισμός της οικονομίας προϋποθέτει οικονομική δημοκρατία και στην παραγωγή, με ενίσχυση των δυνάμεων της εργασίας και τη συμμετοχή των πολιτών. Η ενδυνάμωση της Κοινωνικής Οικονομίας με στήριξη τωνΚοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων (Ν. 4019/2011 και Ν 4430/2016) και των Ενεργειακών Κοινοτήτων, καθώς καιπροώθηση νέων μορφών συνεργατικότητας και συλλογικήςδιαχείρισης των κοινών αποτελούν κίνητρα για αναζωογόνηση της Ελληνικής υπαίθρου και προσέλκυση νέων επιστημόνων.Η συμμετοχική λήψη αποφάσεων και η ενεργοποίηση τοπικών και περιφερειακών φορέων μπορούν να δημιουργήσουν ανθεκτικές οικονομίες και ενεργές κοινωνίες.

Στην διημερίδα παρουσιάστηκαν και ελπιδοφόρες δράσεις με τίτλο: «Η Ελλάδα που δεν περιμένει – από τα παραδείγματα στην πράξη»:Πρωτοβουλίες όπως το “GetInvolved”, που κινητοποιεί τη νέα γενιά, και το παράδειγμα του Πόρου, όπου μια τοπική κοινωνία κατάφερε να αποτρέψει τον άναρχο σχεδιασμό των ιχθυοκαλλιεργειών, αποτελούν ζωντανές αποδείξεις ότι βούληση, αποτελεσματική στρατηγική, επαρκής τεκμηρίωση και συλλογικότητα μπορούν να φέρουν μετρήσιμα αποτελέσματα.

Η Ομότιμη Καθηγήτρια του ΕΚΠΑ και πρώην Υπουργός, Λούκα Τ. Κατσέλη, υπογράμμισε ότι η διημερίδα δεν ήταν μια θεωρητική άσκηση, αλλά ένα πρώτο βήμα για τη συγκρότηση μιας εναλλακτικής, προοδευτικής, ανθρωποκεντρικής και συμμετοχικής στρατηγικής για το μέλλον της χώρας.

«Η Ελλάδα χρειάζεται μια νέα εθνική πυξίδα. Δεν αρκεί να διαχειριζόμαστε κρίσεις.Πρέπει να χτίσουμε ανθεκτικότητα. Με τόλμη, γνώση και συλλογικότητα μπορούμε να ξαναβρούμε την εμπιστοσύνη μας, την αυτοπεποίθησή μας — και να σχεδιάσουμε ένα μέλλον που θα ανήκει σε όλους»,τόνισε χαρακτηριστικά η κα. Κατσέλη.

Η πρωτοβουλία, ως ελάχιστη συμβολή στο δημόσιο πολιτικό και κοινωνικό διάλογομε στόχο την προγραμματική σύγκλιση των προοδευτικών πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων της χώρας, αποτελείκαι προϋπόθεση συνεργασίας και σύμπραξης για μια προοδευτική διακυβέρνηση.

Τα συμπεράσματα της διημερίδας που επισυνάπτονται θα αποτελέσουν τη βάση για θεματικές και προγραμματικές συζητήσεις σε όλη τη χώρα, με στόχο τον εμπλουτισμό και την περαιτέρω εξειδίκευση των προτάσεων.

Κοινός στόχος όλων:μια Ελλάδα ασφαλής και ισχυρή που παράγει, εμπνέει και προοδεύει με δικαιοσύνη και αποτελεσματικότητα.

Το πλήρες κείμενο των συμπερασμάτων επισυνάπτεται.

Οι παρεμβάσεις είναι αναρτημένες στη σελίδα του ΙΝΕΡΠΟΣΤ:

Τα video είναι διαθέσιμα στο κανάλι του ΙΝΕΡΠΟΣΤ στο Youtube: https://www.youtube.com/@adgiinerpost1277/playlists