Στην ψηφιακή εποχή περνάει η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, του λαθρεμπορίου και του ξεπλύματος μαύρου χρήματος
Στην ψηφιακή εποχή περνάει η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, του λαθρεμπορίου και του ξεπλύματος μαύρου χρήματος, καθώς τα Ελεγκτικά Κέντρα της ΑΑΔΕ ενισχύουν το σύστημα «Risk Analysis» με τη χρήση προηγμένης τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ).
Το Risk Analysis είναι εναρμονισμένο με το Διεθνές Πρότυπο Διαχείρισης Κινδύνων ISO 31000 και λειτουργεί ως ένα αυτοματοποιημένο μοντέλο εκτίμησης κινδύνου για την επιλογή των υποθέσεων που θα ελεγχθούν κατά προτεραιότητα.
Βασίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια και διασταυρώνει δεδομένα από μια ευρεία γκάμα πηγών και συγκεκριμένα, αξιοποιούνται στοιχεία από το αρχείο του Taxisnet, τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες myDATA και το περιουσιολόγιο, καθώς και πληροφορίες από τρίτους φορείς όπως τράπεζες, το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ), τον ΕΦΚΑ και φορολογικές υπηρεσίες άλλων χωρών.
Αυτοματοποιημένη επιλογή υποθέσεων
Ακόμη η ΑΑΔΕ χρησιμοποιεί αλγοριθμικά μοντέλα και τεχνικές μηχανικής μάθησης για τον εντοπισμό δυνητικών περιπτώσεων φοροδιαφυγής.
Τα μοντέλα αυτά περιλαμβάνουν γραμμικά μοντέλα (εύκολα στην κατανόηση), δέντρα αποφάσεων, αλλά και πιο σύνθετα και ακριβή νευρωνικά δίκτυα και συνδυαστικά μοντέλα, τα οποία, αν και δυσκολότερα στην εξήγηση, προσφέρουν πιο ακριβείς προβλέψεις συνδυάζοντας δεδομένα από πολλαπλές πηγές.
Η επιλογή των υποθέσεων δεν είναι τυχαία, αλλά προκύπτει από μια σύνθετη μοριοδότηση βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων κινδύνου.
Βασική προτεραιότητα δίνεται σε υποθέσεις όπου υπάρχουν σαφείς ενδείξεις φοροδιαφυγής ή παραβατικότητας (π.χ. ουσιαστικές παραβάσεις ΚΒΣ).
Στο στόχαστρο μπαίνουν επίσης φυσικά ή νομικά πρόσωπα που δεν έχουν υποβάλει φορολογικές δηλώσεις (εισοδήματος, ΦΠΑ κ.λπ.), καθώς και περιπτώσεις με ασυνήθιστα οικονομικά στοιχεία, όπως μεγάλα, αδικαιολόγητα πιστωτικά υπόλοιπα ΦΠΑ, υπέρογκα ποσά ενδοκοινοτικών συναλλαγών ή υψηλά εισοδήματα ή μεγάλο κύκλο εργασιών.
Επιπλέον σημαντικά κριτήρια περιλαμβάνουν περιπτώσεις κατασχέσεων ή απώλειας λογιστικών βιβλίων, αιτήματα αμοιβαίας συνδρομής από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, και υποθέσεις με υψηλά ποσά που επίκειται η παραγραφή τους.
Όλες οι υποθέσεις βαθμολογούνται με βάση τη φθίνουσα σειρά επικινδυνότητας και επιλέγονται όσες συγκεντρώνουν την υψηλότερη μοριοδότηση, σύμφωνα με την ετήσια στοχοθεσία της ΑΑΔΕ.
Διαχείριση κινδύνων
Η τυπική διαδικασία διαχείρισης κινδύνων περιλαμβάνει στάδια όπως ο προσδιορισμός και η αξιολόγηση του κινδύνου (με εκτίμηση πιθανότητας και σοβαρότητας της υπόθεσης), η κατάρτιση προφίλ κινδύνου και, τέλος, η απόφαση για έναρξη ελέγχου.
Η Διεύθυνση Επιχειρησιακού Σχεδιασμού Ελέγχων (ΔΙΕΣΕΛ) της ΑΑΔΕ έχει την ευθύνη για την ανάπτυξη και εφαρμογή των συστημάτων μοριοδότησης και διασταύρωσης.
Σημειώνεται ότι η επιλογή των υποθέσεων διενεργείται πλέον μέσω ενός αποκλειστικά κεντρικοποιημένου συστήματος, με τον Διοικητή της ΑΑΔΕ να έχει τον τελευταίο λόγο.
Για να διασφαλιστεί ένας βαθμός απρόβλεπτου, ένα ποσοστό (έως 10%) των υποθέσεων επιλέγεται και τυχαία, εφόσον υπάρχουν τουλάχιστον δύο εκκρεμείς διαχειριστικές περίοδοι.