Στασιμότητα χαρακτηρίζει το ελληνικό λιανεμπόριο κατά το α΄ τρίμηνο του 2025, με τις σωρευτικές συνέπειες της πληθωριστικής κρίσης των προηγούμενων ετών να αποτυπώνονται έντονα στην καταναλωτική συμπεριφορά. Με το διαθέσιμο εισόδημα να έχει υποστεί σοβαρή μείωση τα τρία τελευταία χρόνια, χωρίς η αύξηση των μισθών να έχει υπεραντισταθμίσει τις απώλειες, κάθε άλλο παρά τυχαία είναι η αύξηση του τζίρου των λιανεμπορικών επιχειρήσεων μόλις κατά 0,6% το α΄ τρίμηνο του 2025 σε σύγκριση με το α΄ τρίμηνο του 2024.
Μάλιστα, σε 27 κατηγορίες λιανικών πωλήσεων, από τις συνολικά 43 που καταγράφει η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), το πρόσημο είναι αρνητικό, δηλαδή σημειώθηκε μείωση του τζίρου το φετινό α΄ τρίμηνο σε σύγκριση με το περυσινό α΄ τρίμηνο του έτους, κάτι που εν μέρει μόνο μπορεί να αποδοθεί στην ανακοπή των πληθωριστικών πιέσεων. Στο συμπέρασμα ότι οι καταναλωτές έχουν περικόψει τις δαπάνες τους για να καλύψουν τις πλέον βασικές ανάγκες, όπως αυτήν της διατροφής, συνηγορεί και το γεγονός ότι η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση τζίρου, 33,4%, κατά το α΄ τρίμηνο του 2025 σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2026 καταγράφηκε στις πωλήσεις λευκών ειδών, ειδών ένδυσης και υποδημάτων του υπαίθριου εμπορίου –με άλλα λόγια στις λαϊκές αγορές–, ενώ ακολουθούν οι πωλήσεις μεταχειρισμένων ειδών από καταστήματα –και όχι μέσω εφαρμογών στα κινητά– με αύξηση σε ετήσια βάση 30,7%.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η ΕΛΣΤΑΤ, ο τζίρος των λιανεμπορικών επιχειρήσεων διαμορφώθηκε το διάστημα Ιανουαρίου-μαρτίου 2025 σε 16,16 δισ. ευρώ, έναντι 16,07 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2024, ενισχυμένος μόλις κατά 0,6%.
Σε σειρά μάλιστα παραδοσιακών και ταυτόχρονα μεγάλων κατηγοριών λιανεμπορικών καταστημάτων καταγράφεται σημαντική υποχώρηση του τζίρου, όπως στις πωλήσεις αυτοκινήτων (-3,6%), στα κρεοπωλεία (-3,5%), στα οπωροπωλεία (-5,9%), στα αρτοποιεία (-2,7%), στα καταστήματα πώλησης κινητών τηλεφώνων και άλλων ηλεκτρονικών καταναλωτικών ειδών (-14,6%), στα καταστήματα λευκών ειδών (-3,7%), στα καταστήματα πώλησης χαλιών (-4,8%), στα καταστήματα πώλησης ειδών υπόδησης (-7,2%). Η υποχώρηση των πωλήσεων σε αυτές τις κατηγορίες λιανικής ή έστω η στασιμότητα, όπως στα είδη ένδυσης όπου σημειώθηκε οριακή αύξηση του τζίρου (0,4%), δεν μπορεί να αποδοθεί στην αποκλιμάκωση των τιμών, δεδομένου ότι σύμφωνα με τα στοιχεία για τον πληθωρισμό σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες αγαθών που πωλούνται από αυτά τα καταστήματα έχουν καταγραφεί το ίδιο διάστημα ανατιμήσεις.
Από την άλλη καταγράφηκε ραγδαία αύξηση στις πωλήσεις ειδών ένδυσης, ειδών υπόδησης και κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων που πωλούνται στις λαϊκές αγορές. Μέρος αυτής της αύξησης, αλλά πολύ μικρό, δικαιολογείται από την επέκταση των ψηφιακών πληρωμών και στις λαϊκές αγορές. Μια βόλτα ωστόσο στις λαϊκές αγορές μπορεί να πείσει και τον πιο δύσπιστο για τη δημοφιλία την οποία απολαμβάνουν τελευταία οι πάγκοι που διαθέτουν άλλα προϊόντα πλην τροφίμων. Ακόμη ίσως μεγαλύτερο ενδιαφέρον προξενεί η μεγάλη αύξηση των πωλήσεων μεταχειρισμένων ειδών, εξέλιξη που σχετίζεται τόσο με τη μείωση της αγοραστικής δύναμης όσο και με την ολοένα και αυξανόμενη τάση μεταξύ των καταναλωτών νεαρής ηλικίας για προτίμηση αυτών των ειδών έναντι των αντίστοιχων καινούργιων.
Στη μεγαλύτερη κατηγορία λιανικής πώλησης, αυτήν των σούπερ μάρκετ, καταγράφηκε αύξηση του τζίρου κατά 3,9% το α΄ τρίμηνο του 2025 σε σύγκριση με το α΄ τρίμηνο του 2024, καθώς αφενός οι καταναλωτές περικόπτουν άλλες δαπάνες πλην αυτών για την αγορά τροφίμων, αφετέρου οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ αποσπούν ολοένα και μεγαλύτερο κομμάτι του τζίρου από τα εξειδικευμένα καταστήματα τροφίμων (κρεοπωλεία, μανάβικα, ιχθυοπωλεία, αρτοποιεία).
Ακριβά καταστήματα για τουρίστες ανοίγουν στην Αθήνα
Δύο ακόμη γνωστοί οίκοι μόδας πρόκειται να ανοίξουν καταστήματα μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2025, αμφότεροι στο εμβληματικό City Link στο κέντρο της Αθήνας. Πρόκειται για τον οίκο Jimmy Choo, που το ελληνικό κοινό γνώρισε από την τηλεοπτική σειρά «Sex and The City», καθώς ήταν η αγαπημένη μάρκα παπουτσιών της κεντρικής ηρωίδας Κάρι Μπράντσο, και για τον γαλλικό οίκο Chloè. Αμφότερες οι συνεργασίες γίνονται με τον όμιλο Φάις, που έχει μακρά παράδοση στην αντιπροσώπευση πολυτελών σημάτων, παράδοση που αναμένεται να συνεχισθεί και ίσως να ενισχυθεί μετά την είσοδο του ομίλου στο Χ.Α.
Οι κινήσεις τόσο του ομίλου Φάις όσο και των άλλων εταιρειών που αντιπροσωπεύουν οίκους πολυτελών ειδών ένδυσης, υπόδησης, αξεσουάρ, ρολογιών και κοσμημάτων υπαγορεύονται από τη μεγάλη αύξηση της τουριστικής κίνησης τα τελευταία χρόνια και τη μετεξέλιξη της Αθήνας σε αγοραστικό προορισμό και μάλιστα σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Ενδεικτικό του παραπάνω είναι ότι σύμφωνα με τα οικονομικά αποτελέσματα της Ideal Holdings, ιδιοκτήτριας των πολυκαταστημάτων Attica, οι πωλήσεις tax free, δηλαδή προς ταξιδιώτες που προέρχονται από τρίτες χώρες, αυξήθηκαν κατά 21% το α΄ τρίμηνο του 2025 σε σύγκριση με το α΄ τρίμηνο του 2024.
Η περαιτέρω ενίσχυση τζίρου και κερδών, με πηγή προέλευσης τόσο τους ημεδαπούς καταναλωτές όσο βεβαίως και τους ξένους επισκέπτες, αποτελεί την αιτία του επενδυτικού πλάνου προϋπολογισμού 15 εκατ. ευρώ που έχουν τα «Αττικά Πολυκαταστήματα» για την τριετία 2025-2027. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς, ο τζίρος των tax free πωλήσεων αποτελεί περίπου το 10%-15% του συνολικού τζίρου λιανικής που πραγματοποιείται από τους τουρίστες.
Οσο για τον όμιλο Φάις, πέρα από τις αναμενόμενες αφίξεις των Jimmy Choo και Chloè, έχει ήδη αναπτύξει μονοθεματικές μπουτίκ με τα σήματα Ferragamo, Tod’s, Hogan και Philipp Plein, ενώ στα καταστήματα «Καλογήρου» διατίθενται είδη υπόδησης και τσάντες των πλέον γνωστών σημάτων της κατηγορίας των ειδών πολυτελείας όπως Amina Muaddi, Burberry, Chloe, Zegna, Μiu Miu, Prada, Stuart Weitzman κ.ά.
Εκτός από το κέντρο της πόλης και ειδικά πέριξ της οδού Βουκουρεστίου, αλλά και το νησί της Μυκόνου, αναπτύσσονται πλέον και άλλα σημεία-πιάτσες με καταστήματα γνωστών οίκων μόδας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η μαρίνα στον Αστέρα Βουλιαγμένης, όπου ήδη λειτουργούν καταστήματα οι οίκοι Dior, Louis Vuitton, Guzzi, Loro Piana, Zegna, Polo Ralph Lauren, Rolex. Ανάλογος πόλος ανάπτυξης καταστημάτων της κατηγορίας luxury θα αναπτυχθεί στο Ελληνικό, στο εμπορικό κέντρο Galleria Riviera, που πρόκειται να αναπτυχθεί εκεί και συγκεκριμένα στο παραλιακό μέτωπο. Την ίδια ώρα, συνεχίζονται οι αφίξεις ή οι επεκτάσεις γνωστών οίκων μόδας στο Golden Hall με πλέον πρόσφατη αυτή της Missoni.
Πόλος έλξης τουριστών, οι οποίοι επισκέπτονται την Ελλάδα ακόμη και για ένα Σαββατοκύριακο, σχεδόν αποκλειστικά για την πραγματοποίηση αγορών, είναι και τα δύο εμπορικά κέντρα που βρίσκονται στα Σπάτα, το Designer Outlet Athens και το Smart Park.